Rusiyanın bir neçə cəbhədə savaş açması bu günki gündə onun həm gücünü həm də zəifləməyə doğru gedən bir tərəf olduğunu ortaya qoyur. Əslində tarixə nəzər salsaq vaxtilə Rusiya bolşevizminin ətraf ölkələri necə qısqacları arasına aldığını təcrübi olaraq nəzərdən keçirmiş ola bilərik. O zaman onun tabeliyinə daxil olan ölkələrin nə ordu potensialı nə də iqtisadi gücü var idi. Bu gün isə ssenari eyni olsa da, vəziyyət tamamilə fərqlidir.
Elə isə heç kənara getmədən Qarabağdakı hadisələri nəzərdən keçirək.
Hazırda Rusiya Müdafiə Nazirliyinin komandanlığı altında Qarabağ bölgəsində vəziyyətə nəzarət edən rus sülhməramlı kontingenti ilə Azərbaycan vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri arasında yaranan vəziyyət həm də Rusiyanın daxilindəki proseslərdən xəbər verir.
Bu xüsusda politoloq Turab Rzayev Ednews-a açıqlaması zamanı Rusiyanın vəziyyəti haqda müqayisəli fikir bildirib.
“Rusiya bu gün də 100 il əvvəlki imperialist müharibəsini davam etdirmək niyyətindədir və bu onun dəyişməyən irticaçı siyasətidir. Lakin burada fərqli məqam budur ki, bu gün onun qarşısında dayanan ölkələr 100 il əvvəl I dünya müharibəsindən yorğun çıxmış halda deyil. Artıq həm baxışlar, həm də güc prinsipi dəyişib”.
Ekspert Rusiyanın cənubda cəbhə açması məsələsinə gəlincə qeyd edib ki, Rusiya hazırda ən çox Ukraynadakı proseslərin nəticəsini izləməkdədir.
“Ukraynada gedən müharibənin sonucları+ 0 Rusiya üçün həlledici məqamlara yol aça bilər. Bunun üçün Rusiyanın ilk öncə qələbəyə ehtiyacı var. Lakin Rusiyanın bu müharibədə uduzduğu halda acıq çıxmaq üçün cənub və Mərkəzi Asiaya qonşularına hücum etmə cəhti də istisna edilmir”.
Bundan əlavə, siyasi analitik Rusiyanın bu günki şəraitdə bütün cəbhədə müharibə aparmaq meyillərinə də toxunub.
“Rusiyanın qonşu torpaqlarında və Qərblə münaqişəyə girməsinin əslində tam olaraq səbəbi bəlli deyil. Lakin bəlli olan budur ki, Rusiya bununla qlobal qeyri-stabillik yaratmaq niyyətindədir və buna qismən də olsa nail olub. Digər tərəfdən Rusiyanın tarixən müharibə aparmaq istəyi müəyyən subyektiv səsəblər üzrində qurulub. Məsələn, Rusiya II Dünya müharibəsi zamanı və ondan əvvəl də nasizmə qarşı mübarizə adı altında müəyyən cəbhə yaratdı. Hətta vaxtilə Rusiyanın Yaponiyaya qarşı müharibə elan etmək niyyəti haqda məlumatlar da dərc olunmağa başladı. Bu gün isə Rusiya bunu edə bilmir. Çünki Rusiya nə Yapon texnologiyası nə də dünyanın ən müasir silahları ilə ayaqlaşa bilmədiyinə şahiddir”.
Turab Rzayev Laçındakı etiraz aksiyasına toxunaraq qeyd edib ki, sülhməramlı qüvvələr istənilən halda uduzan tərəf ola bilər.
“Rusiya bizim Laçın yolundakı aksiyanın tələblərinə cavab verməkdə acizdir, çünki tam olaraq deməyə sözü yoxdur. Burada yalnız iki yol var: ya Rusiya icazə verməlidir ki, ekoloji-aktivistlər və digər sivil vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri və QHT-lər gedib həmin mədənləri və digər əraziləri yerində monitorinq etsinlər, hansı ki, Rusiya sülhməramlıları bundan narahatdırlar. Çünki onlar düşünür ki, bu davamlı olsun. Ya da əks halda Laçın dəhlizinin bağlı qalması ilə bu məsələ nəticələnə bilər. Hətta bu nüansda belə Rusiya uduzan tərəf olaraq qalır. Çünki dəhlizi biz deyil, sülhməramlı dəstələr bloklayıb.
İkinci bir məqam budur ki, əgər etirazçılar Xankəndinə buraxılarsa Rusiya sülhəməramlı qüvvələrinin nüfuzu oradakı mövcud sakinlər qarşısında sarsılacaq. Və bu bir daha onu sübut edəcək ki, Xankəndi və digər ərazilərdə yaşayan ermənilər Azərbaycan qanunlarından kənarda yaşaya bilməz”.
Elnur Ənvəroğlu
Eurasia Diary
