Xəbər verdiyimiz kimi, G7-nin diplomatları Çinin Tayvana qarşı təhdidlərinə və Rusiyanın Ukraynadakı təcavüzünə qarşı vahid cəbhədə birləşəcəklərinə söz verərək, çərşənbə axşamı görüşlərinin yekununda Moskvaya qarşı sərt sanksiyaları gücləndirməyə və tətbiq etməyə nail olacaqlarına dair öz fikirlərini bildiriblər.
G-7-nin öhdəliklərini əks etdirən kommünikesində Şimali Koreyanın misli görünməmiş raket sınaqları ilə bağlı sərt sözlər də yer alıb. Lakin Yaponiyanın ev sahibliyi etdiyi üç günlük sammiti vurğulayan Çinin Asiyada artan iddialılığı və Rusiyanın Ukraynaya təcavüzü oldu.
"Müharibə cinayətləri və Rusiyanın mülki şəxslərə və mühüm mülki infrastruktura hücumları kimi digər vəhşiliklərə görə cəzasızlıq ola bilməz" deyə nazirlər bildirib.
O zaman ortaya bir neçə suallar çıxır. Bütün bunlar proseslərə necə təsir edəcək? Rusiya bu sanksiyalara nə qədər davam gətirə biləcək?
ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri, ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədri Metyu Brayza Ednews-a açıqlamasında bildirdib ki, G7 xarici işlər nazirinin kommunikesində G7-nin Rusiyaya münasibəti ilə bağlı yeni heç bir şeyin olmadığını deyib:
“G7 üzvlərinin qərar verməsi barədə prezident Putinə işarə edən bu kommunikesdə vacib olan odur ki, Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünə müqavimət göstərmək və ona sanksiyalar vasitəsilə sərt cəzalar tətbiq etmək üçün hər bir şəkildə güclü və zəifləmiş qalır”.
Onun sözlərinə görə, yeni olan odur ki, G7 Çinə qarşı sərt mövqe tutur ki, bu da prezident Putinə Xi Jinping və Çinlə əməkdaşlıq etmək cəhdinin G7-nin qətiyyətini sarsıtmağa çalışması barədə siqnal göndərir.
Britaniyalı jurnalist, politoloq Neil Watson da mövzu ilə bağlı fikirlərini bölüşdü. O, qeyd etdi ki, G7-nin qərarı çox gözləniləndir:
“Hazırda Rusiya Belarusiyada taktiki nüvə silahı yerləşdirməyi hədələməklə payı artırmağa çalışır. Bunlar hər şeydən daha çox təhlükə olsa da, bu, Soyuq Müharibə bitdikdən sonra başqa bir ölkənin ərazisinə nüvə silahı yerləşdirməyi düşündüyü ilk dəfə idi. G7 kimyəvi, bioloji və ya nüvə silahlarından istənilən istifadənin şiddətli repressiyalarla qarşılanacağını bildirib”.
O, hesab edirdi ki, hər iki tərəf öz ritorikasını artırır - fakt budur ki, Rusiyanın hər hansı nüvə hücumu həyata keçirməsi ehtimalı azdır:
“Ancaq Tayvanla əlaqəli iddiaları ilə bağlı beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən qınanan başqa bir ölkə olan Çinin dəstəyi ilə güclənir. Böyük oyunçu və Rusiyanın uzun müddət dəstəkçisi olan Çinin dəstəyi ilə prezident Putin bu cür təhdidləri etməkdə özünü təhlükəsiz hiss edir. Çin və Vyetnam kimi sosialist totalitar ölkələrinin, bəzi Latın Amerikası ölkələrinin və Belarus və Ermənistan kimi bəzi keçmiş Sovet respublikalarının İrandan əlavə dəstəyi Rusiya müharibəsini davam etdirə biləcəyini hiss edir”.
“Rusiyanın bu sanksiyalara nə qədər dözə biləcəyini qiymətləndirmək mümkün deyil. Lakin bu günə qədər özünü təmin etmək və dost ölkələrin dəstəyi sayəsində ayaqda qala bilib. Həqiqətən də sual budur ki, Rusiya əhalisi asanlıqla səyahət edə bilməməyi, beynəlxalq bankçılıqdan istifadə etməyi və onlara qoyulan digər məhdudiyyətləri nə vaxta qədər qəbul edə biləcək. Yalnız onlar Putinə istefa verməsi üçün təzyiq göstərə bilərlər ki, bu, ehtimal ki, Ukraynaya qarşı təcavüzə son qoyacaq”, - Nail Watson qeyd edib.
Ülviyyə Şahin
