Türkiyə 14 may tarixində prezident seçkiləri üçün sandıq başına gedir. Ekspertlərin zənnincə, 20 illik AKP hakimiyyətini yeni bir partiya əvəz edəcək. Hakimiyyətə ən böyük namizəd olaraq isə yaradılan “Millət İttifaqı”-nın rəhbər partiyası CHP olaraq göstərilir. Prezident namizədi olan Kamal Kılıçdaroğlunun yaxın günlərdəki çıxışında isə Azərbaycana “Orta Dəhliz” planında yer verilməməsi son zamanlarda iki ölkənin də xalqları arasında müəyyən narahatlıq yaradıb. Bu vəziyyətdə isə bizi belə bir sual qarşılayır: Hakimiyyətə gələcək yeni partiya, iki qardaş ölkə arasındakı münasibətlərə necə təsir edə bilər?

Politoloq Turab Rzayev fikrincə, seçkinin nəticələrindən asılı olmayaraq iki ölkə arasındakı bağlılıq, hakimiyyətdəki şəxslərin apardığı siyasətlərlə deyil, xalqlar arasındakı münasibətlə təmin olunub. Lakin...

“Ələxsus bu səbəbdən dolayı olaraq Türkiyədə, türk millətinə düşmənçilik siyasəti aparan və ya o düşüncədə olan heç bir şəxsi türk xalqı hakimiyyətə saxlamaz və ya gətirməz. Türk xalqı bu əlaqələrə əslində yön verir. Eyni zamanda Azərbaycan daxilində də türk düşmənçiliyi etmək heç bir zaman siyasi bir qazanc gətirməyib. Ona görə gördüyünüz kimi əlaqələr həm iki ölkə arasında, həm də iki xalq arasında təmin olunub. 

Lakin...

Burada əsas məsələ odur ki, hazırki geosiyasi gərginlik vəziyyətində hakimiyyətə gələcək yeni partiya lazımlı anda qərarlı bir addım nümayiş etdirə biləcəkmi? R.T.Ərdoğan öz xarakteristik keyfiyyətləri ilə bu sual çərçivəsində ələ alarsaq əgər, görərik ki, bəli, o, bunu bacarıb. Təkcə Azərbaycan – Ermənistan arasındakı münaqişələrdəki duruşu ilə deyil, həm Liviyada, həm Suriyada, həm də mərkəzi və qərbi Afrikada, Rusiya və Qərb qüvvələrinə qarşı öz duruşunu heç bir zaman bildirməkdən çəkinməyib. Digər məqam odur ki, gələcək növbəti prezidentin belə duruş sərgiləyəcəyini bilmirik. Buna misal olaraq AKP – dən əvvəl hakimiyyətdə olan son prezident Ə.N.Sezəri göstərə bilərik. O, CHP xəttinin təmsilçisi olaraq hakimiyyətdə olmuş son prezidentdir və zamanında H.Əliyevin yarana biləcək potensial müharibə vəziyyəti barədə istədiyi köməyə rədd cavabı vermişdir. Fakt odur ki, AKP hakimiyyəti müstəqilliyimizdən etibarən bizə maksimum dəstək göstərən ilk və hələ ki, yeganə hakimiyyət olub. Ən son məqam olaraq onu qeyd edə bilərəm ki, CHP seçkiləri qazandığı təqdirdə, onunla birlikdə ona dəstək göstərmiş digər koalisiya üzvləri qələbə qazanacaq və hakimiyyətdə ön planda təmsil olunacaqlar. Təxminən 9 prezident köməkçisi olacağı gözlənilir və belə vəziyyətdə ortaq bir qərar almağın necə çətin olduğunu nəzərə alsaq, iki ölkə arasındakı münasibətlərin hansı formada cərəyan edəcəyini bizə gələcək göstərəcək”.

Məsələ ilə bağlı danışan politoloq Elxan Şahinoğlu da həmkarı ilə eyni fikirləri paylaşıb. O, vurğulayıb ki, iki ölkə arasındakı strateji əməkdaşlıq seçki qərarından aslı olmayaraq yenə də güclü bir şəkildə davam edəcək. 

“Doğrudur AKP uzun müddətdir Türkiyədə fəaliyyət göstərir və o zaman çərçivəsində də iki ölkə birgə uzun yol qət edib. R.T.Ərdoğanın 20 illik fəaliyyəti ərzində istər baş nazir, istərsə də prezident olduğu dönəmlərdə heç bir zaman Azərbaycana olan dəstəyini biraz da olsun əsirgəməyib. II Qarabağ müharibəsində də göstərdiyi dəstək nəticəsində həm Azərbaycan höküməti, həm də xalqımız arasındakı rəğbəti daha da böyüyüb. Sırf bu səbəbdən dolayı olaraq xalqımızın istəyi, R.T.Ərdoğanın qazanmasından yanadır. Lakin nəticədən aslı olmayaraq biz bir Azərbaycan olaraq Türkiyə xalqının aldığı qərara hörmət bəsləməliyik”.

Əlavə olaraq politoloq K.Kılıçdaroğlunun “Orta Dəhliz” ilə bağlı planlarına da toxunub...

“Planda Azərbaycana yer verilməməsi bizi üzən bir məqam oldu, ancaq siyasi fakt olaraq onu qeyd edə bilərəm ki, bu planın hazırda baş tutması demək olar ki, mümkünsüzdür. Ona görə ki, Kılıçdaroğlu seçkini qazandıqdan sonra yekun qərar alan bir orqan kimi fəaliyyət göstərməyəcək. Göstərsə belə hökümət daxilində Azərbaycan ilə mövcud olan strateji əməkdaşlığın nə qədər mühüm olduğunu göstərən şəxslər vardır. Ona görə bu planın baş tutması, daha doğru desək, Azərbaycansız fəaliyyət göstərməsi mümkünsüzdür”.

Əkbər Şəbəndəyev

• Tag:
• Türkiyə və Azərbaycan