İsveç hökuməti Türkiyəni Avropa Birliyinə üzvlük prosesində, o cümlədən viza rejiminin liberallaşdırılması prosesində fəal şəkildə dəstəkləyəcəyini bəyan edib.
Türkiyə hökuməti illərlədir Avropa Birliyinə üzv olmaq üçün addımlar atır. Lakin bu məsələ hər zaman həll olunmamış qalır.
Türkiyə illərdir arzuladığı Avropa İttifaqı üzvlüyünü əldə edə biləcəkmi? Yoxsa yenə illər əvvəl oynanılan oyun olaraq yenə də Türkiyəni aldadacaqlar? Ümumiyyətlə, Türkiyənin bu məsələdən qazancı nə olacaq?
Məsələ ilə bağlı türkiyəli politoloq Hasan Oktay Ednews-a bildirdi ki, Türkiyə xüsusilə Ukrayna krizisində NATO ilə Rusiya, həmçinin Qərblə Rusiya arasında balanslaşdırılmış siyasət tətbiq edərək prosesi idarə etməyə çalışdı:
“Lakin regional proseslər, tərəflərin prioritetləri, müharibənin uzanması istər-istəməz tarazlığı dəyişdi. NATO Rusiyanı bütün Avropa üçün təhlükə olaraq görüb və bu böhranın yeni 3-cü Dünya Müharibəsinə çevriləcəyi qorxusu ilə İsveç və Finlandiyanı NATO-ya alaraq Rusiyaya qarşı tədbir görmək istəyib və Alyansa üzvlük yekdilliklə qəbul edilib. Bu məqamda Türkiyə İsveç və Finlandiyanın Türkiyəyə qarşı fəaliyyət göstərən terror təşkilatlarını bəhanə edərək veto hüququndan istifadə etdi. Əslində bu, Türkiyənin Rusiya üçün atdığı addım idi. Çünki İsveç və Finlandiya NATO-ya daxil olduqları üçün Rusiyanın sərhəddə olmasını istəmirdi. Türkiyə terror bəhanəsi ilə NATO-ya müqavimət göstərərkən, digər tərəfdən bəzi məsələlərdə Rusiyadan anlayış gözləyirdi”.
H.Oktayın sözlərinə görə, məsələn, Rusiya Türkiyənin Suriya ilə bağlı Ukrayna ilə sülh tələblərini həmişə təxirə salıb:
“Rusiya Ukrayna taxıl dəhlizi ilə prosesi idarə etməyə çalışdı, lakin onu uzatmaqda tərəddüd edən Rusiya Türkiyənin Qərbə qarşı əlini gücləndirmək üçün heç bir iş görmədi. Bu gün başlayan NATO liderlərinin sammitində Türkiyə İsveçə qarşı müqavimət göstərməkdən, terrora və Quranın yandırılmasına reaksiya verməməkdən vaz keçib və prosesin əməliyyatını dəstəkləyib. Yəni İsveçin NATO-ya daxil olmasına qarşı müqavimətini Aİ-yə daxil olmaqda qazanc əldə etmək istəyib. NATO-da olduğu kimi, AB-yə daxil olmaq yekdilliklə qəbul olunduğuna görə, bütün Aİ-yə üzv dövlətlər Türkiyənin üzvlüyünə yaşıl işıq yandırarsa, Türkiyə Aİ-yə daxil ola bilər. Ona görə də İsveçin təkbaşına və ya ABŞ prezidenti Baydenin məsləhəti ilə Aİ-yə daxil olması bir az xəyal olacaq. Lakin Aİ-nin Rusiyadan təhdidləri qarşısında Aİ-nin təhlükəsizlik çətirinə olan ehtiyac Aİ-ni könülsüz şəkildə ittifaqa üzv olmaq qərarına gəlməyə məcbur edə bilər. Burada Rusiyanın münasibəti çox önəmli olacaq.
Türkiyə bu prosesdə çətin rol oynadı, bir tərəfdən Rusiya ilə münasibətləri inkişaf etdirdi, digər tərəfdən də Qərblə münasibətləri saxlamaq çox çətin vəziyyət idi: nəticədə qalib gəlmək və qazanmaq arasında incə bir xətt var idi”.
Oğuz
