Azərbaycanda Məhərrəm ayı başlayıb. Bu ayın müsəlmanlar üçün önəmi? Bu ayda nələrə diqqət etməli və hansı əməllərdən çəkinməliyik?
Bu barədə Ednews-a ilahiyyatçı Tural İrfan bildirdi ki, hicri - qəməri təqvimi ilə 1446-cı il, bu təqvimin ilk ayı olan Muhərram ayındayıq. Bu təqvim ay təqvimi olduğu üçün tarixi hadisələr gələn illərdə, baş verdiyi mövsümə, zamana uyğun gəlmir, tamam fərqli dövrlərə təvafüq edir. Məsələn, Peyğəmbərin Həcc ziyarəti 632-ci miladi ilin mart ayında baş tutmuşdu.
"Məlum Kərbəla faciəsi 680-ci miladi ilin oktyabr ayında baş vermişdi. Ancaq bu dövr edib hər il fərqli bir mövsümə düşür. Məhərrəm ayında hansısa bayram yaxud matəmin olması Quranda, Peyğəmbər əmrlərində göstərilməyib. Bu ayın tarixi əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, məlum Kərbəla faciəsi bu ayda baş verib, Peyğəmbərin vəfatından təqribən 50 il sonra. Yas saxlamaq insan ölən gündən 3 gündür dində. Peyğəmbər də bu cür edirdi. Sağ qalan Əhli Beyt mənsubları Kərbəla şəhidlərinə 3 gün yas saxladı.
İbn Səd, Təbaqat; Təbəri, Tarixul-Uməm vəl-Muluk, c. 4, s. 353; Xarəzmi; İbn Əsakir, Tərcümətu əl-İmam Hüseyn (ə), s. 338; Səbt bin Cəvzi, c. 2, s. 199; Əbul-Fida İsmail bin Kəsir Diməşqi, əl-Bidayətu vən-Nihayə, c. 8, s. 212; Muhəmməd Baqir Məclisi, Cəlalul-Uyun, s. 405. - bu mənbələrdə Əhli Beyt qadınlarının Şamda şəhidlərə 3 gün yas tutduqları vurğulanır".
T.İrfan qeyd etdi ki, İbn Əsam, Şeyx Müfid və Şeyx Təbərsi kimi bəziləri qapalı bir ifadəylə “bir neçə gün” təbiri işlədiblər:
"İbn Səd, Təbəri, Xarəzmi (Əbu Mihnəfdən nəql ediblər), İbn Əsakir, Səbt bin Cəvzi, İbn Kəsir və Məclisi, Əhli Beyt qadınlarının Şamda tuttuqları matəm günlərinin sayını 3 gün olaraq göstəriblər.
Qazı Numan Məğrib Əhli Beytin Şamda keçirdikləri müddəti 45 gün göstərir.
Seyyid İbn Tavus Əhli Beytin Şam zindanlarında bir ay qaldıqlarını yazır.
45 gün və bir ay qalıblar deyən rəvayətlərin sağlamlığı azdır, çünki tək rəvayətlərdir və bu fikri qəbul edənlər də azdır. Əməvi xanədanının qadınlarının Əhli Beytin matəmini görərək onların haqq olduqlarını anlamaları və bir neçə gündən sonra onlara qatılaraq onlarla birlikdə matəm tutmalarından məlum olur ki, Əhli Beyt Şamda 10 gündən çox qalmayıb".
İlahiyyatçı sonda tarixi mənbələrə görə əsirliyin 5 yaxud 8 - ci günü Yezid onların Mədinəyə qayıtmasına izn verdiyini dedi:
"Çünki getdikcə öz qadınlarının da əsl həqiqəti anlayıb onlara qoşulmasından, Şam əhlinin ayılmasından bərk narahat olmuşdu. Suriyada Əməvi təbliğatı elə aparılmışdı ki, Şam camaatı Əhli Beyti mənfi obrazda təsəvvür edirdi. Lakin əsirlik zamanı Əhli Beytin davranışı, çıxışları, haqqı sübut etmələri bu təsəvvürün yanlış olduğunu ortaya qoyurdu. Odur ki, Yezid tələsik əsirləri azad edib geri qaytardı. Fəqət Kərbəla şəhidləri üçün Əhli-Beytdən sağ qalanların İslam şəriətinə müvafiq olaraq 3 gün yas tutduqları qeyd edilir".
Oğuz
