"İran iqtisadiyyatı çökür...Vəziyyət o qədər çətinləşib ki.."

Dünya 13:14 17.11.2019

İran Prezidenti Həsən Ruhaninin neft satışında yaranmış problemlərlə bağlı açıqlaması cəmiyyətə mesaj ötürmək xarakteri daşıyır.

Eurasia Diary xəbər verir ki, bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında iqtisadçı Natiq Cəfərli deyib. O, İranla ABŞ arasında gizli danışıqlar aparıla biləcəyini söyləyib:

“Son 2 ildir İranda vəziyyət çox ağırlaşıb. Bu müddət ərzində İran realı bir neçə dəfə dəyərdən düşüb. İranda devalvasiyalardan sonra böyük inflyasiya, qiymət artımı, dollar qıtlığı müşahidə olunur. Çünki İran özünü hər şeylə təmin edə biləcək potensiala malik deyil. Ona görə də sanksiyalar nəticəsində İranda həm texnoloji, həm kütləvi tələbat məhsulları üzrə ciddi çatışmazlıqlar meydana gəlir. Bundan əlavə, İran iqtisadiyyatındakı dalğalanmalar əhali arasında ciddi narazılıq yaradır. Hələlik xarici düşmən faktoru bu narazılığı idarə etməyə imkan verir. Yəni təbliğat elə qurulub ki, iqtisadiyyatda yaranan böhran İranın sisteminin günahı deyil, xarici müdaxilələrin nəticəsi kimi təqdim olunur. Bunun hesabına vəziyyətin müəyyən dərəcədə idarə olunması mümkün olur. Amma vəziyyət o qədər çətinləşib ki, ancaq xarici düşmən faktorunu önə çəkməklə daxili problemlərin izah olunmasında çətinliklər yaranır.

Mənə elə gəlir ki, Ruhaninin son bəyanatları həm beynəlxalq, həm də daxili ictimaiyyətə mesajdır. Ruhani demək istəyir ki, vəziyyətdən çıxmaq üçün mütləq ABŞ və Avropa ilə razılığa gəlmək lazımdır.

Əgər belə davam etsə, daxildəki antiamerikan ritorikası ilə paralel olaraq razılaşma əldə edilsə, bu, cəmiyyət tərəfindən məğlubiyyət kimi başa düşüləcək. Bu da indiki hakimiyyətə və sistemə çox böyük zərbələr vura bilər.

Sanki İran cəmiyyətinə mesaj ötürülür ki, biz müəyyən güzəştlərə getməsək, ölkə daxilində ciddi təlatümlər yaşana bilər. Ona görə də düşünürəm ki, bu mesajın ardınca Qərblə, o cümlədən ABŞ-la gizli danışıqlar yenidən bərpa oluna bilər. Bunun nəticəsində də sanksiyaların müəyyən dərəcədə yumşalması, İranın neft hasilatının artması və neft satışından daha çox gəlir götürməsi mümkündür”.

İqtisadçının sözlərinə görə, ABŞ-ın İrana qarşı qəbul etdiyi sanksiyalar istənilən an ləğv edilə bilər:

“Trampın sanksiyaların uzadılması ilə bağlı verdiyi qərar hələlik razılaşma əldə olunmaması ilə bağlıdır. Sanksiyaların bir il müddətinə uzadılması əlavə təzyiq vasitəsidir. İranla ABŞ arasında razılaşma baş tutsa, müddəti uzadılan sanksiyalar bir neçə aydan sonra Konqresin və ya Trampın qərarı ilə ləğv oluna bilər”.

N.Cəfərli, həmçinin, bildirib ki, İrandan çox böyük güzəştlər tələb olunsa, ABŞ-da keçiriləcək prezident seçkilərinə qədər danışıqlar İran tərəfindən uzadıla bilər:

“Trampla razılaşma olmasa, İran oktyabra - seçkilərə qədər gözləyəcək. Çünki Tramp yox, demokratlardan başqa biri prezident seçilsə, İranla ABŞ razılığa gələ bilər”.

N.Cəfərli İran iqtisadiyyatının 70 faizinin neftdən asılılığının ölkədə etirazlarla nəticələnə biləcəyini də söyləyib:

“Artıq İran iqtisadiyyatında çökmə prosesi başlayıb. Qiymətlər çox sürətlə qalxır. İqtisadiyyatıda ciddi xammal və satış bazarı çatışmazlığı var. Hətta istehsal etdiklərini belə sata bilmirlər. Daxili bazarın gücü hesabına iqtisadiyyatı saxlmaq mümkün deyil. Düşünürəm ki, bir müddət də belə davam etsə, İranda kütləvi etiraz dalğası baş verə bilər”.

Qeyd edək ki, Prezident Həsən Ruhani İranın son 40 ilin (İran inqilabından sonra) ən ağır günlərini yaşadığını söyləyib. Ruhani, həmçinin, vergilərin ölkənin idarə edilməsi üçün lazım olan vəsaitin yalnız 30 faizini təmin etdiyini və nefti sata bilməyəcəkləri halda qalan 70 faiz vəsaiti təmin edə bilmək üçün mənbə olmadığını vurğulayıb. 

 

 

 

Xankəndi şəhərində İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının 17-ci Zirvə görüşü keçirilir

Xəbər xətti

"Qırmızı dənizdəki gəmilərə hücumları davam etdirəcəyik"
21:55 10.07.2025
Mədə xərçəngi gələcəyimizi təhdid edir
21:22 10.07.2025
Prezident İlham Əliyevin Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə səfəri başa çatıb
20:59 10.07.2025
Ermənistanın siyasi sistemi necə təmizlənir? - Analitik Baxış
20:22 10.07.2025
Rusiya azərbaycanlı miqrantlara "qırmızı işıq" yandıracaq?
19:57 10.07.2025
Baş nazirlə görüşə bir qab benzinlə gedən qadın saxlanıldı
19:27 10.07.2025
Sançonu heç kim istəmir
18:52 10.07.2025
Çalhanoğlu "İnter"də qalacaq
18:37 10.07.2025
Harvard Universiteti akkreditasiyasını itirə bilər
18:22 10.07.2025
Nəqliyyat naziri NASA-nın rəhbəri təyin olundu
18:07 10.07.2025
Gün niyə qısalır?
17:52 10.07.2025
Britaniya İranı təhdid kimi görür
17:37 10.07.2025
"Həmin Zaur" yayımlanmayacaq
17:22 10.07.2025
Roma Konfransı: Ukraynanın bərpası qlobal səviyyədə gündəmdədir
17:07 10.07.2025
Husilər Ben-Qurionu "vurdular"
16:52 10.07.2025
Bu ilin 6 ayı ərzində 103 kriminal qrup zərərsizləşdirilib
16:44 10.07.2025
"Almaniya Ukraynanın Aİ-yə üzv olmaq planlarını tam dəstəkləyir"
16:37 10.07.2025
“Vaqner”in tərkibində döyüşmüş Azərbaycan vətəndaşları həbs edildi
16:27 10.07.2025
Azərbaycan rəqəmsal ticarətsahəsində qlobal liderliyə doğru gedir
16:22 10.07.2025
"Rus məktəblərinin bağlanması gündəmdə deyil"
16:07 10.07.2025
"Kreml Ermənistanla Azərbaycan arasındakı birbaşa dialoqu alqışlayır"
15:52 10.07.2025
Qərbi Azərbaycan Televiziyasına yeni rəhbər təyin olundu
15:47 10.07.2025
Lavrov Marko Rubio ilə görüşdü
15:37 10.07.2025
"Napoli"nin Viktor Osimhenə görə "Qalatasaray"dan 75 milyon avro istəyir
15:22 10.07.2025
Lyayen vəzifəsində qaldı
15:07 10.07.2025
Qusarda cəsədi tapılan 27 yaşlı müəllimin ölüm səbəbi bilindi
14:52 10.07.2025
Daşnaksütyun üzvləri Ermənistanda terror törətməkdə ittiham olunur
14:38 10.07.2025
Makron Britaniyada daha bir qalmaqala səbəb oldu
14:23 10.07.2025
İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşündən hansı nəticələr əldə edildi?
14:17 10.07.2025
İrəvanda terror aksiyasına cəhd olub
14:08 10.07.2025
Ağdərədə minaya düşən şəxsin ayağı amputasiya olundu -YENİLƏNİB
14:06 10.07.2025
"Bacımın meyitini üç gün sonra götürə bildim, qardaşım hələ də itkindir"
13:59 10.07.2025
Prezident İlham Əliyev sessiya iştirakçılarına müraciət ünvanladı
13:55 10.07.2025
Texasdakı daşqınlarda azı 120 nəfər həlak olub
13:50 10.07.2025
Tokayev Trampa cavab verdi
13:35 10.07.2025
İtaliyada istidən 500 nəfər ölüb
13:20 10.07.2025
Məhbuslarla ziyarətə gələnlər arasında dava düşüb
13:05 10.07.2025
"Tətbiq edilən yeni yanaşmalar Qarabağın iqtisadi imkanlarının inkişafına da real təsir göstərir"
13:04 10.07.2025
Bricit Makronun qəribə davranışlarının səbəbi məlum oldu
12:50 10.07.2025
ABŞ-nin atom sualtı qayığının İslandiyada nə işi var?
12:35 10.07.2025
Hamısı