“Moskvanın Polşa ilə diplomatik münasibətlərini pozmaq hüququ var, lakin bunun nəticəsində Rusiya vətəndaşları zərər çəkə bilər”.
Bu fikirləri brifinq zamanı Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova deyib.
Zaxarovanın sözlərinə görə, belə bir qərar bir çox sahələrdə işi çətinləşdirə bilər. Rəsmi mənbələr qeyd ediblər ki, Ukraynadan Polşaya gedən insanların köməyə ehtiyacı var.
İki ölkənin soyuqlaşan bu münasibətləri bir çox sahələrdə çətinliklər yaradacaq. Belə ki, diplomatik münasibətlərin kəsilməsi halında Polşada və Rusiyada yaşayan və işləyən vətəndaşlar, eləcə də digər kateqoriyalı vətəndaşlar zərər çəkə bilər.
Məsələ ilə bağlı Ednews-a danışan Milli Enerji Təhlükəsizliyi Fondunun və Rusiya Federasiyası Hökuməti yanında Maliyyə Universitetinin aparıcı eksperti Stanislav Mitraxoviç qeyd edib ki, iki ölkə arasında diplomatik münasibətlərin kəsilməsi beynəlxalq vəziyyət üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb etməyəcək: “Ola bilsin ki, bu, Polşada yaşayan və maaş alan konkret diplomatlar üçün önəmli olsun. Rusiya və Polşaya münasibət nöqteyi-nəzərindən, çətin ki, nəsə köklü şəkildə dəyişsin”.
S.Mitrahoviç yaranmış vəziyyətlə bağlı Gürcüstanla Rusiya arasında diplomatik münasibətləri misal çəkib:
“Rusiya və Gürcüstan arasında diplomatik münasibətlər 2008-ci ildən bəri pozulub, lakin bu, onların hazırda iqtisadi əməkdaşlığını inkişaf etdirməsinə mane olmur. Bir dəstə rus turisti və Rusiya vətəndaşı ora dincəlmək və işgüzar səfərlərə gedirlər. İndi Rusiya Gürcüstan şərabının əsas idxalçısına çevrilib. Yerli hakimiyyət orqanları Rusiya ilə münasibətləri pisləşdirmək fikrində olmadıqlarını bəyan ediblər. Yəni, indiki vaxtda hətta diplomatik əlaqələrin olmaması və səfirliklərin bağlanmasının heç bir prinsipial əhəmiyyəti yoxdur”.
Ekspert Qərblə münasibətlərin korlanmasından narahatlığını da bildirib.
“Qərblə münasibətdə pisləşən bu vektorun özünü istiqamətləndirməsi məni daha çox çaşdırır.
Səfirlik, əlbəttə ki, insanlara müəyyən dəstək verir, lakin Gürcüstanın təcrübəsi göstərir ki, bu dəstək olmadan da yaşamaq olar. Əgər əsaslar varsa, Rusiyanın öz vətəndaşlarına Rusiyaya qayıtması üçün köməklik təklifi etməsi məntiqli olardı.
Polşa Rusiyanın demək olar ki, bütün aktivlərini, məsələn, “Qazprom”un Europol Qaz-dakı payını milliləşdirib, ona görə də Polşada rusları həbs etməyə nəsə qalmayıb”.
Ümumiyyətlə, qeyd etmək lazımdır ki, Polşa-Rusiya arasında soyuq münasibətlər hər zaman diqqət mərkəzində olub.
Polşa-Rusiya münasibətləri uzun və tez-tez təlatümlü bir tarixə malikdir, Polşa və Kiyev Krallığı, daha sonra isə Moskva Böyük Hersoqluğu dövründən bəri sərhədlərinə nəzarət etmək üçün mübarizə aparırdılar. Əsrlər boyu bir neçə Polşa-Rusiya müharibəsi olub , Polşa bir vaxtlar Moskvanı işğal edib , daha sonra isə Rusiya 19-cu ildə Polşanın böyük hissəsinə nəzarət edib.
20-ci əsrdən başlayaraq, yenidən iki ölkə arasında münasibətlər korlanmaya başlayıb. Polşa-Rusiya münasibətləri 1989-1993-cü illərdə kommunizmin süqutundan sonra yeni mərhələyə qədəm qoyub . O zamandan bəri Polşa-Rusiya münasibətləri gərginləşməyə doğru gedib. Tarixi aspektdən alman-polyak ərazisi olan Kalininqrad ərazisi də Rusiya ilə Polşa arasında problemlərdən biri olaraq qalır.
1996-cı ildə Polşanın Baş Naziri Yozef Oleksi Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin agenti Vladimir Alqanovla əlaqələrinə görə istefa verib . 2004-cü ildə Polşa kəşfiyyatı Vladimir Alqanovun yüksək səviyyəli Polşa siyasətçilərinin rüşvətxorluğu haqqında danışdığını qeyd edib.
2004- cü ildə Ukraynada rusiyayönlü prezidentliyə namizəd Viktor Yanukoviçə qarşı demokratik narıncı inqilaba Polşanın dəstəyi Polşa-Rusiya münasibətlərində müvəqqəti böhranla nəticələnib.
Daim yenidən baxılan məsələlər arasında Polşanın Rusiyanın təsir dairəsindən uzaqlaşması faktı da var.( NATO və Avropa Birliyinə daxil olmaq ) və müstəqil siyasət yeritmək, o cümlədən postsovet dövlətləri ilə əhəmiyyətli əlaqələr qurmaq məsələn, Polşa Ukraynanın müstəqilliyini tanıyan ilk ölkə olub.
Nurlana Hacıyeva
