Uzun müddətdir ki, Azərbaycanda mina problemi ən aktual mövzulardan biridir.
Ermənistan tərəfindən minaların ərazilərimizdə basdırılması yenə də dinc sakinlərin ölümünə və əziyyət çəkmələrinə gətirib çıxarır. Son hadisə zamanı isə 7 nəfərin həlak olması ən pik nöqtəyə çatıb.
Bunun qarşısı necə alınmalıdır hansı yollara baş vurmaq lazımdır?
Məsələ ilə bağlı ANAMA yanında İctimai Şuranın sədr müavini Emin Həsənov bildirib ki, Ermənistan törətdiyi mina teroruna görə dövlət səviyyəsində təzminat ödəməlidir:
“Ermənistan törətdiyi mina terroru ilə beynəlxalq hüququn cenevrə konvensiyasını ciddi şəkildə pozur.
Statistik olaraq Azərbaycan ərazisinə 1.5 milyon mina basdırılıb və bu da Azərbaycan əhalisinin 6 adamdan birinin minaya düşməsi ehtimalı deməkdi. Bu, isə faciədir. Azərbaycanın ərazi nisbətdə Avropa üzrə ən çox minalanmış ilk üçlükdə yer alması isə ayrı bir nüansdır.
Mina xəritələrinin verilməsi heç nəyi həll etmir. Çünki verilən xəritələrin təxminən 15-20%-nin doğruluq payı var.
Həmçinin baş verən təbii hadisələr,sel torpaq sürüşməsi və s kimi proseslər nəticəsində minaların yeri dəyişir.
Bu isə böyük problem yaradır. Minaların təmizlənməsi ilə bağlı BMT-nin inkişaf proqramı və Böyük Britaniyanın yardımları olsa da əsas işlər Azərbaycan hökümətinin üzərindədir. Bütün bu xərclərin ödənilməsi ilə bağlı məsul tərəf təzminat ödəməlidir. Ümumiyyətlə bununla bağlı beynəlxalq hüququn 4 elementi var. Bunlar arıcıl olaraq təzminat, üzrxahlıq, kompensasiya retrisusiyadır.
Minaları quraşdıran hökümət faktiki olaraq bunu edirsə beynəlxalq hüququn elementlərinə uyğun olaraq məsuliyyət daşımalıdır. Lakin beynəlxalq ictimaiyyət 30 ildir ki susur. Bu cür halların baş verməsinin qarşısını almaq üçün nəzarətedici struktur fəaliyyətini göstərmir”.
Son olaraq sədr müavini bildirib ki, Biz Azərbaycan tərəfi, həmçinin minadan əziyyət çəkən dövlət olaraq əlimizdən gələni edirik. Lakin baş verən bütün faciələrin məsuliyyəti Ermənistanın üzərinə düşür və dərhal bunların qarşısı alınmadır.
Ağdam rayon sakini minadan zərər çəkən Hafiz Əzimov başına gələn erməni vəhşiliyindən danışıb:
“Müstəqil Azərbaycan Respublikasının bir vətəndaşı olaraq ermənilər tərəfindən basdırılan minaların qurbanlarından biri də məhz mən olmuşam.
Çox təəssüflər ki, mənfur düşmənlərimiz mina terroru ilə bizi yəni mülki əhalini qırmağa çalışır. Hazırda Azərbaycanda minalı sahələr 500 mindən çox insanı əhatə edir.
Minalar və partlamamış sursatlardan zərər çəkənlər təkcə müharibə getmiş zonalarda yox, ondan çox kənardakı ərazilərdə də olur. Həm də Azərbaycanda minalardan zərər çəkənlərin sayı dünyadakının əksinə olaraq artır.
Ümid edirəm ki bu problemlər öz həlli yolunu tapar və bütün faciələri törədən Erməni hakimiyyəti cəzalandırılar.
Xəyal Ramiz
