Azərbaycan dilində yazılan kitablara maraq niyə azdır? - ƏDƏBİ SORĞU

Mədəniyyət 17:45 04.12.2023

Azərbaycan dilində yazılan kitablara marağı olduqca azdır və yaxud ümumiyyətlə, yoxdur. Bəs buna səbəb nədir? Niyə Azərbaycan dilində yazılan, çap olunan, yaxud dilimizə tərcümə olunan əsərlərə maraq aşağı səviyyədədir?

Ednews bu barədə yazıçılar arasında sorğu keçirib. Cavabları təqdim edirik:

Səfər Alışarlı:

"Bu gün Azərbaycan dili ailədə pulsuz, bir az da nasaz kişi kimidir. Onu nə "iqnor" etmək olur, nə də öz başçı təyinatı üzrə kullanmaq. Səbəb sırf siyasi-iqtisadidir. İngilis, hətta rus dili də bizim "kişini" üstələyir.  Azərbaycan dövləti işə götürdüyü kimsəsiz adamlardan xarici dil bilgisini əsas şərtlərdən biri kimi irəli sürur. Əhalinin 98%-inin kimsəsizliyini nəzərə alsaq, ölkəmizdə xarici dillərə kölə pərəstişi və sitayişinin səbəblərini dəqiq görərik. Dilimizin əhatə coğrafiyası məhduddur. Biz hələ heç dilimizin adını özünə qaytara bilmirik, o da qala ona hörmət və pərəstişi. Amma indi dövlət dilimiz 30 il bundan əvvəlki manqurtlaşma dövrü ilə müqayisədə çox böyük irəliləyişlərə nail olub. Bakı şəhərində indi 1000 nəfərdən biri rusca danışır. O vaxt bu nisbət 2 nəfərdən biri idi. Əminəm ki, Türk birliyinin yaranması ortaq türk dilimizin də inkişafına böyük təkan verəcək və onda hər şey yaxşı olacaq. Kitaba gəldikdə demək lazımdır ki, buradakı acınacaqlı vəziyyət də məhz iqtisadi-siyasi amillərə bağlıdır.  Məsələn, dilçilik institutu var. Bu idarə dilimizin funksionallığının artırılması yolunda heç bir əməli iş görmür. Halbuki, institut bu gün ən çox iş görən bir qurum olmalıdır. Olmur".

Rasim Qaraca:

"Bunun tam belə olduğunu deməzdim, kitabları yüksək tirajla çxan və satılan müəlliflər var. Elxan Elatlı, Varis, Rövşən Abdullaoğlu və s. Əsasən detektiv və sevgi romanları daha çox maraq görür. Kitaba marağın son illərdə artdığını demək olar. Lakin bununla bərabər, Türk dilində ədəbiyyat Azərbaycan bazarında özünə daha çox yer edir, belə demək olarsa Azərbaycan dilində ədəbiyyatını sıxışdırır. Bu da təbii prosesdir, Türk dili bizim öz dilimizdir, bizim üçün alternativ ədəbi dil formatıdır. Mən bunda təhlükəli nəsə görmürəm. Əlbəttə, Azərbaycan dilinin öz üstünlüyünü qorumasını hər birimiz istəyirik, lakin qloballaşma prosesində bu mümkün deyil, Azərbaycan türkcəsi zamanla Türkiyə türkcəsi ilə əvəzlənəcək. Bu gün danışdığımız dil artıq 30 il bundan öncə danışdığımız Azərbaycan dili deyil. Bu gedişlə bir 30 il də keçəndən sonra mənzərə daha da fərqli olacaq".

Sevinc Elsevər:

"Millət olaraq özgüvənimiz azdır. Düşünürük ki, biz heç nəyi bacarmarıq. Yazmağı da həmçinin. Türklərin ən zəif, sentimental kitablarını alıb oxuyurlar, öz yazarlarımızı oxumurlar. Necə demişlər, "yada yalaq, qohuma dalaq". Dəyişən deyil. Hər zaman belə olacaq. Bəlkə millətdə yaxşı pul olsa yerli ədəbiyyata da pul xərclər. Ancaq qırx ilin başında bir dənə kitab alan adam fikirləşir ki, Oğuz Ayvazın kitabını alınca, Özdəmir Asafı alım. Görən də desin ki, xarici ədəbiyyat oxuyuram. Tərcümə olunan kitabları oxuyurlar azərbaycanca oxuyanda da. Milli ədəbiyyata yad münasibət var.  Uşaq ədəbiyyatı alanda da üstünlüyü xarici ədəbiyyata verirlər. Hətta sərgilərdə, yarmarkalarda valideyn görüb ki, yerli yazardır, oturub kitab imzalayır. Onun üçün bir qram dəyəri olmayıb ki, uşağına imzalı kitab alsın, bir xatirə yadigar qoysun övladına. Xarici ədəbiyyat alıb. Bu gün ana dilində yazılan mətnlərə, ədəbiyyata marağın olmaması ona aparıb çıxaracaq ki, axırda bu dildə danışan tapılmayacaq. Türkiyə türkcəsində danışır böyük-kiçik onsuz da".

Oğuz 

Ramzan Kadırov öz gücünü belə göstərir - VİDEO

Xəbər xətti

9 May - Faşizm üzərində Qələbə günüdür
00:01 09.05.2024
Elçin Əmirbəyov BMT Baş katibinin köməkçisi ilə COP29-u müzakirə edib
23:55 08.05.2024
Azərbaycan və Türkiyənin təhsil nazirləri əməkdaşlığı müzakirə ediblər
23:29 08.05.2024
Azərbaycanla Türkiyə arasında iqtisadi sahədə 120 maddəlik fəaliyyət planı qəbul edilib
22:53 08.05.2024
Hikmət Hacıyev və BMT Baş katibinin köməkçisi iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üzrə fəaliyyəti müzakirə edib
22:46 08.05.2024
İsrailli diplomat: Azərbaycanda yəhudilərin azadlıq və bərabərliyini görmək ürəkaçandır
22:43 08.05.2024
Ramzan Kadırov öz gücünü belə göstərir - VİDEO
Ramzan Kadırov öz gücünü belə göstərir - VİDEO
22:32 08.05.2024
Türkiyə səfiri Rəsulzadə adına liseyin şagirdlərini qəbul edib
22:22 08.05.2024
Paşinyan AİB-ni birlik ölkələrinin milli maraqlarını nəzərə almağa çağırıb
22:00 08.05.2024
Aİ səfirləri Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən əldə edilən gəlirlərin müsadirə edilməsi barədə qərar qəbul edib
21:44 08.05.2024
Ermənistanın Ombudsman Aparatı İrəvandakı mitinqlə əlaqədar fövqəladə rejimdə işləyəcək
21:20 08.05.2024
“Le Figaro”: Azərbaycan-Ermənistan sülh müqaviləsinin COP29-dan əvvəl imzalanması simvolik hadisə ola bilər
21:10 08.05.2024
Hərbi xidmətdən yayınmağa şərait yaradan vəzifəli şəxsin məhkəməsi başlayır
21:00 08.05.2024
Bakıda və rayonlarda intensiv yağış yağıb, temperatur aşağı düşüb - FAKTİKİ HAVA
20:50 08.05.2024
Rusiyanın Londondakı səfiri Britaniya XİN-ə çağırıldı - SƏBƏB
20:40 08.05.2024
Ərdoğan: Bakı ilə İrəvan arasında sülh sazişi ən qısa zamanda imzalanmalıdır
20:32 08.05.2024
Mərakeşin COP29-da iştirakı ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb
20:24 08.05.2024
Qəbələnin Bunud kəndi yağıntılar səbəbindən subasmaya məruz qalıb
20:20 08.05.2024
ABŞ-nin Ermənistandakı səfiri İrəvanla Bakı arasında razılaşmanı dəstəkləyib
20:11 08.05.2024
Biləsuvarda yol qəzası olub, xəsarət alanlar var
20:00 08.05.2024
Şolts və Zelenski Ukrayna ilə bağlı konfransı müzakirə ediblər
19:50 08.05.2024
Ceyhun Bayramov İsrail diplomatı ilə post-münaqişə dövründə regionda mövcud vəziyyət barədə danışıb
19:47 08.05.2024
Türkiyə-Azərbaycan biznes forumu başlayıb
19:30 08.05.2024
Bolqarıstan Prezidenti Rumen Radevin Azərbaycana rəsmi səfəri başa çatıb
19:15 08.05.2024
Ermənistan KTMT-nin maliyyələşdirilməsində iştirakını dayandırır
19:00 08.05.2024
ASK və Bolqarıstan Sənaye Kapitalı Assosiasiyası Anlaşma Memorandumu imzalayıb
18:36 08.05.2024
MDB ölkələrinin səfirləri Bakıda “Qardaşlıq məzarlığı” Memorial kompleksi önünə gül dəstələri qoyub
18:24 08.05.2024
Ərdoğan Əli Əsədovu qəbul edib, ona COP-29-la bağlı rəsmi dəvət məktubu təqdim olunub - YENİLƏNİB
18:17 08.05.2024
Ərdoğan Əli Əsədovu qəbul etdi
17:45 08.05.2024
İlham Əliyev İsmail Serageldini təltif etdi
17:32 08.05.2024
XƏBƏRDARLIQ: Dolu düşəcək, bəzi ərazilərə sulu qar yağacaq
17:10 08.05.2024
Xocalı qatili Vitali Balasanyan da təxribatçı keşişə qatıldı
Xocalı qatili Vitali Balasanyan da təxribatçı keşişə qatıldı
17:03 08.05.2024
Boing-767 təyyarəsi İstanbula qəza enişi edib - VİDEO
Boing-767 təyyarəsi İstanbula qəza enişi edib - VİDEO
17:00 08.05.2024
Bolqarıstan Prezidenti Bakıda şəhidlərin xatirəsini andı
16:49 08.05.2024
Britaniya Rusiyanın hərbi attaşesini ölkədən çıxaracaq
Britaniya Rusiyanın hərbi attaşesini ölkədən çıxaracaq
16:39 08.05.2024
Hava xəbərdarlıqları belə açıqlanacaq: Sarı, Narıncı, Qırmızı
Hava xəbərdarlıqları belə açıqlanacaq: Sarı, Narıncı, Qırmızı
16:35 08.05.2024
Bolqarıstan Prezidenti Ulu Öndərin məzarını ziyarət edib
Bolqarıstan Prezidenti Ulu Öndərin məzarını ziyarət edib
16:25 08.05.2024
İlham Əliyev bolqarıstanlı həmkarını COP29-a DƏVƏT ETDİ
İlham Əliyev bolqarıstanlı həmkarını COP29-a DƏVƏT ETDİ
16:20 08.05.2024
Yağıntılı hava şəraiti davam edir - FAKTİKİ HAVA
16:10 08.05.2024
Moskva Azərbaycan və Ermənistanın xarici işlər nazirlərinin Almatı görüşünü ALQIŞLAYIR
16:00 08.05.2024
Hamısı