Dünyada neftin qiymətinin ucuzlaşdığı bir zamanda (78,93 dollar), Azərbaycan qara qızılının dəyərində müəyyən enmə müşahidə olunur (87,99 dollar). Qeyd edək ki, Azərbaycan neftinin qiyməti dünya birjası qiymətləri ilə müəyyən edilmir, həm də son günlər Azərbaycan Avropa qaz tədarükünü xeyli artırıb. Belə olan təqdirdə Azərbaycan neftinə olan tələbatın artması ilə əlaqədar qiymətlərdə yüksək rəqəmlər müşahidə edilməli idi. Lakin neft bazarında bunun əksi müşahidə edilir.
Enerji üzrə ekspert Zəfər Vəliyev Ednews-a açıqlamasında suala belə aydınlıq gətirib:
“Məsələ bundadır ki, yola saldığımız 2022-ci ilin əvvəlində Brent markalı neftin qiyməti 78 dollar idisə, ilin sonunda bu 84 dollar civarında dəyərləndirildi. İl ərzində neftin qiymətində təxminən 7/8 dollar dəyişikliyin müşahidə olunması təbbi hal idi. Bu Ukraynada gedən müharibə ilə də bağlı idi.
Neftin qiymətinin ucuzlaşmasına gəlincə isə bunun birinci səbəbi ötən ilin ortasında bazara kifayət həcmdə strateji neft ehtiyatlarının daxil olması olub. İkinci səbəb isə yüksək neft qiymətləri qarşılığında açıq rəngli neft məhsullarının qiymətində artım müşahidə edilməsi ilə bağlıdır. Bura əsasən müxtəlif markalı avtomobil benzini şamil edilir”.
Ekspert Azərbaycan neftinin qiymətlərindəki dəyişikliklərə gəlincə qeyd edib ki, Azərbaycan nefti hələ ötən ilin əvvəlindən 2022-ci ilin dekabr ayına kimi Brent markalı neftin qiymətinə nisbətdə barel hesabı ilə 4/5 dollar premiya ilə satlıb. O, bunu həm də Ukraynada gedən proseslərlə əlaqələndirib.
“Azərbaycan neftinə olan tələbat xüsusilə ötən ilin fevral ayının 24-dən sonra xeyli artmağa başladı. Qiymət artımı həm də bütün əmtəə bazarlarında müşahidə edilirdi. Lakin Avropa bazarında Azərbaycan neftinə olan tələbatın artması həm də neft məhsulunun az kükürdlü olması ilə bağlı idi. Bu da təbii ki, Avropa üçün emal xərclərində xeyli qənaət etməyə kömək edir. Bu səbəbdən də hesab edirəm ki, Azərbaycan nefti bu il də Avropa bazarında öz yüksək tələbatlılıq gücünü saxlayacaq. Digər tərəfdən də Azərbaycan neftinin ixrac imkanları çox genişdir. Burada Bakı-Tiflis-Ceyhan ixrac kəməri olduqca funksional fəaliyyət göstərir və müştəri bazarlarına malın çatdırılma tezliyi digər neft markaları ilə müqayisədə kifayət qədər yüksəkdir. Bu səbəblə də Azərbaycan nefinin bu il də yüksək olması labüddür”.
Elnur Ənvəroğlu
