Avropada sərbəst hərəkət ləğv edilə və sərhəd nəzarəti geri qaytarıla bilər. Bu qanunu Avropa Parlamentinə çıxaran Almaniya, Çexiya və Polşa səbəb kimi miqrasiya problemini göstərir.
Bunun olduğu təqdirdə miqrasiya idarəetmə strukturu necə dəyişəcək?
Qeyd edək ki, Sərhədsiz Şengen Bölgəsi 400 milyondan çox Aİ vətəndaşına, Aİ-də yaşayan və ya Aİ-yə turist gələn şəxslərə sərbəst gediş-gəlişi təmin edir. Şengen müqaviləsi ləğv olunduğu təqdirdə nələr baş verə bilər?
Məsələ ilə bağlı Polşalı ekspert, Dunay Regionu və Avropa İnstitutunun tədqiqatçısı Malvina Talik Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, Şengen Müqaviləsinin ləğv olunması Avropa tarixinin ən böyük problemi ola bilər.
“İnsanların sərbəst hərəkəti hər bir Aİ vətəndaşına xüsusi rəsmiyyətlər olmadan Aİ ölkəsində səyahət etmək, işləmək və yaşamaq imkanı verir. Şengen vətəndaşlara sərhəd yoxlamalarına məruz qalmadan Şengen zonasında hərəkət etmək imkanı verməklə ticarətdən tutmuş komunikasiyaya qədər yumşaltma edir”.
Ekspert qeyd edib ki, Şengen Müqaviləsinin tam ləğvindən hələ ki, söz gedə bilməz, lakin ona uyğun alternativlər qanun lahiyəsi kimi tərtib edilə bilər.
“Məsələn ciddi sərhəd nəzarətinin müvəqqəti bərpası,fərdi miqrasiya idarə mexanizmləri və s. Ümumiyyətlə dövlət siyasətinə və ya daxili təhlükəsizliyə ciddi təhlükə yaranarsa, Şengen ölkəsi müstəsna olaraq daxili sərhədlərində sərhəd nəzarətini müvəqqəti olaraq bərpa edə bilər.
Bu prosesdə əsasən qanunsuz miqrasiyadan əziyyət çəkən ölkələrin tətbiq etməyi daha doğrudur. Belə nəzarətlər tətbiq olunarsa, müvafiq üzv dövlət Şuranı digər Şengen ölkələrini, Avropa Parlamentini və Avropa Komissiyasını, eləcə də ictimaiyyəti daxili sərhədlərdəki mövcud vəziyyət haqqında məlumatlandırmalıdır.
Şengen ölkələri arasında sərhəd nəzarəti ləğv edildikdən sonra təhlükəsizliyi yüksək səviyyədə saxlamaq üçün digər Şengen ölkələrinin hüquq-mühafizə orqanları ilə səmərəli əməkdaşlıq etmək mütləqdir”.
Son olaraq o, vurğulayıb ki, Şengen müqaviləsinin saxlanılması ən uyğun alternativdir və mən bunu dəstəkləyirəm.
Xəyal Ramiz
