Fransanın Afrikadakı ağalığının SONU – Malili ekspertdən GİZLİ MƏQAMLAR

Müsahibələr 14:45 21.11.2023

Afrikada öz təsir gücünü itirməkdə olan Fransa uzun müddətdir ki, iqtisadi asılılığa hökm etdiyi bu ölkələrin azad və fərqli yöndə siyasət aparmasına öz reaksiyasını bildirib. Rəsmi Paris xammal ehtiyatlarını qarşılamaq üçün ənənəvi yolları mühafizə etməkdə qərarlı olsa da, afrikalılar öz iqtisadiyyatlarını bərqərar etmək üçün üsyan edirlər.     

Fransız iqtisadi asılılığını artıq qəbullanmayan Afrika dövlətləri hansı yöndə addımlar ata bilər?

Fransanın Afrika ilə bağlı "müasir müstəmləkəçilik" siyasəti Afrika ölkələri üçün "qazan-uduz" vəziyyəti yaradıb. Müstəmləkəçiliyin sonlanmasından sonra Afrika ölkələrinin təbii resursları və işçi qüvvələrindən ədalətsiz şəkildə istifadə Fransız iqtisadiyyatının yüksəlməsinə təkan verib. Son illərdə daha azad siyasət yeritməyə yönələn Niger, Konqo və Qabon kimi ölkələr öz ərazilərində Fransa ordusunun yer almamalı olduğunu bildiriblər. Adıçəkilən ölkələr artıq öz təhlükəsizliklərini qorumağa qadir olduqlarını və ölkələrinin heç bir xarici hərbi qüvvəyə ehtiyac olmadığını açıqlayıblar. Bundan əlavə, Benin, Toqo, Burkina Faso, Mali, Seneqal, Fil Dişi Sahili, Niger və Qvineya Bisau kimi daha çox ölkə valyuta ehtiyatlarını Fransa Mərkəzi Bankına yatırırdısa, indi onlar ehtiyatlarını Seneqala köçürmək qərarına gəliblər. 

Fransa təsirindən qurtulmağa çalışan Afrika ölkələri hansı ölkələrlə yaxınlaşacaq?

Rusiya, Çin və Türkiyə Fransanın təktərəfli iqtisadi siyasətini sonlandırmaq üçün Mali, Qabon, Seneqal və Niger kimi Afrika ölkələrinə bir sıra vədlər verib. Türkiyə və Rusiya artıq bu ölkələrə taxıl ixracı həyata keçirmək üçün razılaşma əldə ediblər. Afrikalılar taxıl, əmtəə, gübrə, nüvə texnologiyası və silah-sursat mənbəyi olan Rusiya ilə əməkdaşlıqda çox maraqlıdırlar. Qərbin uzun illərdir ki davam edən zorakılığından və biganəliyindən qaynaqlanan Qərb nifrəti Rusiyanın verdiyi vədləri afrikalılar üçün daha da cəlbedici edib. Misal üçün, Nigeriyanın Rusiyadan nüvə yanacağı idxalının həcmini iki dəfə artırması, və Fransaya uranium ixracını dayandırması Fransanın son zamanlardakı ən böyük uğursuzluğu oldu. 

Mövzu ilə bağlı Ednews-a danışan Malili politoloq Kalil Sarmoye Fransanın sonda öz keçmiş müstəmləkələrinin müstəmləkəsi olacağını bildirib.

“Əslində Fransanı onun Afrikadakı iqtisadi əməkdaşları olmadan təsəvvür etmək olduqca çətindir. Nigerdən uran, Malidən qızıl, Qabondan ağac, Fil Dişi Sahilindən kakao və s. kimi resurslar uzun illərdir ki, Fransanın xammal ehtiyatlarının əsas bir hissəsini təşkil edir. Lakin, Fransanın ədalətsiz iqtisadi münasibətlər yaratması nəticəsində Afrika ölkələrində Fransanın bu istismarına qarşı üsyanlar başlayıb. Bununla da Fransanın materikdəki nüfuzu getdikcə azalır. Fransa burada ən çox uranium idxalının ləğv edilməsinə görə zərərə uğradı. Məlumdur ki, Fransa üçün nüvə enerjisi olduqca vacibdir. Beləki, ölkə öz daxili enerji təlabatının 80%-ni AES hesabına təmin edir. Hadisələrin gedişini müşahidə etsək görərik ki, Fransa yaxın gələcəkdə özü Afrika ölkələri ilə daha ədalətli və sağlam iqtisadi münasibətlər yaratmaq üçün müraciət edəcək. Nəticə etibarilə, heç bir şübhəsiz deyəcəyəm ki, Fransa keçmiş müstəmləkələrinin müstəmləkəsi olacaq”.

Fərid Axund

"Cənubi Qafaz uğrunda böyük mübarizə gedir" - Deputat Musa Qasımlı ilə MÜZAKİRƏ

Xəbər xətti

Pyes müsabiqəsi qaliblərinə mükafatları təqdim edilib
04:23 30.11.2023
Varşavada Azərbaycanşünaslıq Mərkəzinin 5 illiyi qeyd olunub
03:18 30.11.2023
Ağdaşda qanunsuz ağac kəsən şəxs müəyyən edilib
02:16 30.11.2023
“Qalatasaray”-“Mançester Yunayted” oyunu təxirə salına bilər
01:40 30.11.2023
İsrail atəşkəsin uzadılması üçün şərtini elan etdi
00:30 30.11.2023
İki güləşçimiz dünya çempionu oldu
00:01 30.11.2023
F-16-lar Ukraynada problemləri həll etməyəcək - Stoltenberq
23:36 29.11.2023
İki türk ölkəsi nüvə dövləti olacaq – MAQATE
23:23 29.11.2023
Qəzzada heç bir yer təhlükəsiz deyil - Quterreş
23:00 29.11.2023
Kuleba: “Ukrayna Rusiya ilə danışıqlar barədə Qərbdən təzyiq görmür”
22:50 29.11.2023
Almaniya Ukraynaya 11 milyondan çox yardım ayırdı
22:29 29.11.2023
Bakının bu ərazilərində su olmayacaq
22:12 29.11.2023
Türkiyə MTŞ-də Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması müzakirə olunub
22:01 29.11.2023
Azərbaycan futbolunda qorxulu anlar: ayağı qırıldı
21:58 29.11.2023
Səudiyyədən İrana təklif: Münaqişənin qarşısını alsan...
21:39 29.11.2023
Axtarışda olan Həsənov Bakıya gətirildi
21:20 29.11.2023
Mingəçevirdəki zəlzələ ilə bağlı daha bir rəsmi məlumat
21:10 29.11.2023
“Bugün BAMF ANAMA-nın yeganə və əsas QHT partnyorlarından biridir” -BAMF rəsmisi-VİDEO
21:10 29.11.2023
İsrail ordusu 2 fələstinli komandiri ÖLDÜRÜB
21:00 29.11.2023
Bakıda saxlanılan cinayətkarlar Şahramanyana zəng etdi...
20:54 29.11.2023
Razı olan, narazı qalan sahibkarlar "Açıq mikrofon"da
20:45 29.11.2023
Balakəndə “Mercedes”lər TOQQUŞUB: 2 nəfər ölüb, 5 yaralı var
20:40 29.11.2023
Naxçıvanın 2024-cü il büdcəsi ilə bağlı qərar
20:30 29.11.2023
Bakı və Əlcəzair arasında məsləhətləşmələr aparıldı
20:25 29.11.2023
Bakı-Sumqayıt yolunda avtobus zolağı çəkilir
20:20 29.11.2023
Azərbaycanda 4,6 bal gücündə zəlzələ oldu
20:07 29.11.2023
Naxçıvanda son bir ayda 170 nəfər saxlanıldı
20:00 29.11.2023
Polşada naməlum şəxs məktəbə hücum etdi: yaralılar var
19:45 29.11.2023
Metroda vəfat edən şəxs müğənninin atası imiş - FOTO
19:30 29.11.2023
NATO Alyansa üzvlüyə dair Ukraynaya tövsiyələr verib
19:19 29.11.2023
Dövlətə xəyanət edən Hacı Əli Behiştiyə ittiham elan olunub
19:00 29.11.2023
Bakıda dəm qazının miqdarı yenə normanı ötdü
18:52 29.11.2023
"Netfliks" Azərbaycana qarşı film çəkir
18:44 29.11.2023
Azərbaycan Türkiyə ilə ortaq iki təhsil müəssisəsi quracaq
18:35 29.11.2023
Ali Məhkəmədə Misir Dövlət Şurasının nümayəndə heyəti ilə görüş keçirilib
18:27 29.11.2023
“Rəvandan İrəvana və Qərbi Azərbaycana” adlı beynəlxalq konfrans keçirildi
18:20 29.11.2023
Rusiyaya gedən azərbaycanlıların nəzərinə!
18:08 29.11.2023
Azərbaycanda övladlığa verilən uşaqların SAYI
17:55 29.11.2023
Rusiya ordusu Ukraynanın bu yaşayış məntəqəsini ələ keçirdi
Rusiya ordusu Ukraynanın bu yaşayış məntəqəsini ələ keçirdi
17:45 29.11.2023
Bərdə-Ağdam avtomobil yolunun tikintisi yaxın müddətdə başa çatacaq
17:41 29.11.2023
Hamısı