Ermənistan hərbi büdcəsi kifayətdir?
Noyabrın 4-də Ermənistan Müdafiə naziri büdcə müzakirələrində iştirak etmək üçün Milli Məclisə gedib. Fövqəladə Hallar naziri ilə birlikdə gələn il üçün planlarını təqdim ediblər. Əlbətdə, jurnalistlər əvvəlcə 2020-ci illə bağlı Ermənistannın dövlət büdcəsi layihəsində nəzərdə tutulmuş hərbi xərclərin miqdarı haqqında soruşublar. 2020-ci il dövlət büdcəsi layihəsindən öncədən də məlum olub, Ermənistanın hərbi xərcləri ən azı dövlət büdcəsində əhəmiyyətli dərəcədə artmayacaq. Yəni 2019-cu il Dövlət büdcəsində hərbi xərclər üçün 300 milyard 585 milyon 247 min dram ayrılırdısa, dövlət büdcəsi layihəsinə əsasən, “Hərbi ehtiyacları qarşılamaq” tədbiri çərçivəsində Ermənistan Müdafiə Nazirliyinə 301 milyard 167 milyon 213 min dram ayrılması nəzərdə tutulur.
Bu rəqəmlərə əsaslanaraq jurnalistlər nazirdən gələn il üçün hərbi xərcləri yetərli hesab edib-etmədiyini soruşublar.
“Müdafiə naziri olaraq hərbi büdcənin şübhəsiz ki, iki qat və üç qat artmasını istərdim, lakin iqtisadi imkanlarımızı nəzərə alsaq, bugünkü büdcə bütün çağırışlara layiqincə cavab vermək üçün kifayətdir”, - deyə o bildirib.
Ermənistan silahları hansı ölkələrdən alır?
Silah almaq məsələsinə gəlincə, Tonoyan deyib ki, guya bu gün Ermənistan Silahlı Qüvvələri əsasən yeni silah növləri, yeni, müasir silahlar əldə edir.
“Həm 2019-cu ildə, həm də 2020-ci ildə müqavilə və kredit proqramları əsasında yalnız yeni və müasir imkanlara malik silahlar gətiriləcəkdir. Silahlar müxtəlif ölkələrdən gətiriləcək. Yaddaşınızda 4 ölkəni saxlayın”, - deyə o qeyd edib.
Digər məsələlər arasında Rusiya Federasiyasından başqa Ermənistanın digər üç hərbi-texniki tərəfdaşı olan ölkələrin hansı olduğunu da aydınlaşdırmağa çalışaq.
“Son bir ildə bu mövzuda çox yazmışıq, amma bu günə qədər yeni bir şey müəyyən etməyə nail olmaq mümkün olmayıb. Yeganə məlum olan şey, Ermənistanın Rusiya Federasiyasından ən azı 4 ədəd Rusiya döyüş təyyarəsi, ilin sonuna və ya 2020-ci ilə qədər Ermənistana gətiriləcək Su-30 SM çoxməqsədli qırıcıları almasıdır. Digər müasir silahlar və hərbi texnikalar haqqında açıq mənbələrdə məlumat yoxdur və bunlar barədə yalnız fərziyyələr danışmaq olar”, - deyə erməni siyasi şərhçi Aram Sarksiyan bildirib.
Hərbi şərhçi Leonid Nersisyan Su-30 qırıcı təyyarələrinə, realda tədarük edildiyinə şübhə olmayan “Tor-M 2” özüyeriyən zenit raket komplekslərini də əlavə edir.
Moskva Siyasi və Hərbi Təhlil İnstitutu direktorunun müavini, tanınmış rus hərbi mütəxəssisi Aleksandr Xramçixin isə bildirib ki, Ermənistanın nə dənizi, nə də donanması olmadığı üçün Ermənistana hərbi donanma silahlarından başqa hər növ silah lazımdır. Lakin Xramçixin də Ermənistanın Rusiyadan Su-30-dan başqa hansı silahlar alacağını şərh edə bilməyib.
Digər tərəfdaşlara gəlincə, Aleksandr Xramçixin bildirib ki, Ermənistanın hansı ölkələrdən silah aldığını və hansı silahları aldığını söyləmək çətindir. Ancaq hərbi ekspert güman edir ki, söhbət Belarus və bəzi Avropa ölkələri, xüsusən Fransadan gedir.
“Burada məsələ, yeni silahların alınmasıdır, yoxsa istifadə olunmuş silahların alınmasıdır. Rusiyanın silahları yenidir, digərlərindən alınan silahlar istifadə edilmiş ola bilər. Ermənistan, məsələn, bəzi sistemlərin alınacağı Fransa ilə əməkdaşlıq edə bilər. Fransa hamı ilə geniş ticarət edir və bununla bağlı heç kimlə siyasi bir problemi yoxdur. Ancaq konkret ad çəkmək üçün daha dəqiq bilmək lazımdır”, - deyə o bildirib.
Tonoyanın Ermənistanın hərbi-texniki və hərbi-siyasi sahələrdə bir sıra əməkdaşlığı olduğu Çini də nəzərdə tutduğu istisna edilmir.
Çin Ermənistan üçün təkcə siyasi, iqtisadi deyil, hərbi sahədə də perspektivli bir yerdir. Üstəlik, Çin silahı Xramçixinin dediyi kimi, Rusiya silahının nəslindəndir. Ermənistan ordusunun əsasən Rusiya silahları ilə silahlandığını nəzərə alsaq, Çin silahları və avadanlıqlarına üstünlük verilə biləcəyini düşünə bilərik.
Xramçixinin sözlərinə görə, Ermənistan Rusiyadan silahları güzəştli qiymətlərlə alır. 2020-ci ildə hərbi büdcənin kifayət qədər artırılmayacağını nəzərə alaraq, başqa ölkələrdən istifadə olunan silahları alacaq, çünki yalnız istifadə olunan silahlar ucuz ola bilər.
“Bu gün yeni silahlar ucuz deyil”, - deyə Xramçixin bildirib.
Bu məzmunda Xramçixin gələn il hərbi büdcəsini təxminən 20% artıran Azərbaycana da toxunub. Rusiyalı ekspertin sözlərinə görə, bu, təbii ki, Azərbaycanın yeni müharibəyə hazırlaşması deməkdir.
“Təbii ki, Azərbaycan müharibəyə hazırlaşır. O, həmişə buna hazırlaşıb. Bəs nə gözləyirdiniz? Azərbaycan Qarabağı istəyir, siz isə vermək istəmirsiniz. Başqa variant yoxdur. Təbii ki, Azərbaycan müharibəyə hazırlaşır”, - deyə ekspert qeyd edib.
