Erməni etnik qrupu üçün vətən yoxdur. Onların tarixi və mənsub olduqları genetik ailənin göstəriciləri bunu təsdiqləyir.
Keçmiş SSRİ dağıldanda Ermənistandakı ermənilərin sayının 3 milyon 304 min olduğu bildirilib. 2020-ci ilin məlumatına görə, Ermənistan Respublikasının əhalisinin sayı 2 milyon 972 min 998 nəfərdir. BMT-nin proqnozlarına əsasən, 2100-cü ildə ölkə əhalisi 3 milyon 175 min nəfərə çatacaq.
2019-cu ildə Ermənistanı 125 min nəfər birdəfəlik tərk edib. Onlar Rusiya, Ukrayna, Fransa, Almaniyaya miqrasiya edir, bir sıra hallarda ABŞ-a köçürlər.
Fevralın sonunda isə Ermənistan şahmatçısı Levon Aronyan ölkəni tərk edib. O, 1982-ci ildə Yerevanda anadan olub. Ermənilər Kim Kardaşyan, Henrix Mxitaryan kimi, Aronyanla da fəxr edirlər. Ancaq onların heç biri Ermənistanda yaşamır.
Erməni kimi tanınan və bu etnik qrupun fəxr etdiyi adamlardan biri də şahmat üzrə dünya çempionu Harri Kasparovdur. Dünyaca məşhurlaşmasında Azərbaycanın böyük yardımının olmasına baxmayaraq, bu idmançı özünü erməni sayır. Bir müddət Rusiyada yaşayıb, 2013-cü ildə Latviyaya vətəndaşlıqla bağlı müraciət etsə də, rədd cavabı alıb. 2014-cü ilin fevralında Xorvatiya ona vətəndaşlıq verib. Moskva, Sankt-Peterburq, Nyu-York və Nyu-Cersidə Kasparovun daşınmaz əmlakları var.
İlk baxışdan sual oluna bilər: Onların Ermənistanda, yaxud Kasparovun Azərbaycanda yaşamamasında qəribə nə var? Bəli, qəribəlik yoxdur. Ancaq qanlarında, daşıdıqları erməni geninin xüsusiyyəti mövcuddur.
1984-cü ildə Moskvada çapdan çıxmış “Dünya xalqlarının məskunlaşması” kitabında da erməni, qaraçı, sinq və pəncəb dillərinin yaxın olduğu konkret əksini tapıb. Strabon, Tasit Korneli, Aleksandr Düma, Aleksandr Puşkin, Aleksandr Qriboyedov, Vasili Veliçko, Friderik Şopen və başqaları onların insanlıq adına yamaq olduqlarını, başkəsən və namərdliklərini dəfələrlə vurğulayıblar.
Ermənilər şimal-qərbi Hindistandan indiki Pakistan, Əfqanıstan, İran, oradan da Bizans ərazilərinə köç ediblər. Hinistandan köç etdikdən sonra türk, alman, fransız və başqa millətlərlə ailə quraraq qanlarını təzələyiblər, özlərini müasir göstərməyə başlayıblar. Oğurluq, sehbazlıq (Amayak Akopyan - sovet və Rusiya illüziyaçısı, sirk artisti, teleaparıcı, 1956-cı ildə Moskvada anadan olub), xəsislik, ələbaxımlıq (ermənilər hamıdan ianə alır), yalançılıq kimi xüsusiyyətlər ermənilərə xasdır.
Nadir şah Əfşarın tarixində ermənilərin qaraçılarla qohum olması da yazılıb. Hazırda Ermənistandakı qaraçıların hamısı özlərini erməni sayır.
Qaraçıların qollarından biri Ermənistan və Kiçik Asiya ərazisində qalıb. Onlar xristianlığı qəbul edərək erməni qaraçıları - “boşa”nı yaradıblar. XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində Türkiyə ərazisində (Tokat, Boyabad, Vəzir -Kepru,Qars, Ərzurum, Sarıkamış, Axalkələk və s.) 50 min boşa yaşayırmış. Bəzi mənbələr Yerevanda da boşa icmasının yaşadığını bildirir. Ermənicə “boşa” “avara” deməkdir.
1915-ci ildən sonra onlar Gürcüstan və indiki Ermənistan ərazisinə, 1947-1948-ci illərdə isə Yunanıstana köç ediblər.
Avropa və Amerikada qaraçılar özlərini “rom”, Suriya və Fələstində “dom”, Ermənistanda isə “lom” adlandırırlar. “r”, “d” və “l” hərflərinin dəyişikliyi uğradığı bildirilir. Ermənilər arasında gizli “lomavren” dili mövcuddur. Bu dil erməni dilinin qrammatikasına uyğundur.
Ermənilər hələ indiyə qədər milli mənsubiyyətlərini və etnik areallarını dəqiqləşdirməyə nail olmayıblar. Onlar yaşadıqları yerləri özlərininki saymağa başlayaraq, həmin əraziləri ermənləşdirməyə çalışıblar. Bu etnik qrupun ideoloqları iddia edirlər ki, Cənubi Qafqazda 5 min il tarixə sahibdirlər. Onlar belə cəfəngiyyata özlərini inandırıblar. Görünür, 5 min il tarixi I Pyotrun "5-ci qüvvə"si ilə səhv salan ermənilər unudublar ki, Cənubi Qafqazda “Türkmənçayın 15-ci övladının (maddəsinin - S.İ.) törəmələri”dirlər. 1724-cü ildə I Pyotrun “5-ci qüvvəsi” adı ilə istifadə olunmuş bez parçası kimi Cənubi Qafqaza “atılıblar”.
Ermənilər Azərbaycana qarşı ərazi iddialarını SSRİ-nin süqutundan sonra yaranmış siyasi vəziyyətin gərginliyindən istifadə edərək, daha da genişləndiriblər. Onlar Qarabağ və ətraf rayonlara hücum edib, yerli əhalini kütləvi qətlə yetirib və ya qovublar.
Levon Aronyan bundan sonra ABŞ bayrağı altında çıxş edəcək. Aronyan da Kim Kardaşyan, Henrix Mxitaryan və Harri Kasparov kimi qarışıq nikahların törəməsidir. Lakin onların hər biri özlərini erməni sayırlar. Dünya erməniləri, o cümlədən, Ermənstandakılar bunlarla fəxr edirlər.
Bu bir həqiqətdir ki, erməni etnik qrupu qanını başqa etniklərin qanı ilə qarışdırmasa, özü-özünü məhv edər. 2020-ci il avqustun 4-də Ermənistanın diasporlarla iş üzrə komissarı Zare Sinanyan Livanın paytaxtı Beyrutdakı partlayışdan sonra keçirdiyi onlayn müzakiədə bildirmişdi: “Ermənilərə oxşar millətlərin - İspaniyadakı ərəblərin, assurların və başqalarının Ermənistana səfərləri və yaşamalarına şərait yaratmalı, onların Ermənistana inteqrasiyasını təşkil etməliyik. Bununla ölkədə demoqrafik dəyişkiliyə nail ola bilərik. Bundan utanmaq lazım deyil. Bu, çox uğurlu addım olacaq”.
Komissar bununla da ermənilərin qanının dəyişməsinin vacibliyini vurğulayıb.
Aronyanın Ermənistanı tərk etməsi bir daha sübut edir ki, bu etnik qrupun vətəni yoxdur. Onlar üçün bu anlayış qarın və dabandan ibarətdir. Başqa sözlə, harada firavan həyat varsa ora vətəndir, bunlar yoxdursa, oradan getmək lazımdır.
Sovetlərin dağılmasından 30 il keçir. Bu müddət ərzində Ermənistan əhalisinin sayı 3 milyon nəfər olmayıb. Tanınmış şahmatçının vətəndaşı olduğu ölkəni tərk etməsi Ermənistanın bədbin perspektivinin göstəricisi də sayıla bilər. Aronyan ermənilərlə bağlı çoxdan təsdiqlənən bir məsələyə bir daha aydınlıq gətirdi. Erməniləşdirilən yer adları kimi, erməni sayılan şəxslər də əslində bu etnosa aid deyillər. Ermənilərin özlərininki saydıqları bütün miflər bu sayaq, 40 günə, 30 ilə dağılır.
Sədrəddin Soltan
