“Zəngəzur dəhlizi məsələsi Ermənistan üçün qəbuledilməzdir”. Bu sözləri Azadlıq Radiosuna müsahibəsində Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqonyan üçtərəfli bəyanatlarda qeyd olunan regional kommunikasiyaları şərh edərkən bildirib.
Armen Qriqonyan Yerevanın Ermənistan, Azərbaycan və regional dövlətləri birləşdirən kommunikasiyaların açılmasına, Azərbaycanın əsas ərazisi ilə Naxçıvan arasında əlaqənin yaradılmasına, hətta regional kommunikasiyaların infrastrukturunun həyata keçirilməsinə tərəfdar olduğunu qeyd edib.
“Biz yolları açmağa hazırıq, Sovet İttifaqı dövründə mövcud olan infrastrukturun bərpasını müzakirə etməyə hazırıq. Biz Azərbaycanın ərazisindən başqa ölkələrlə əlaqə üçün istifadə edə bilərik, eləcə də Azərbaycan Naxçıvanla əlaqə yaratmaq imkanı əldə etsin”, – Qriqoryan bildirib.
Lakin əsas məsələ Təhlükəsizlik Şurasının katibinin Ermənistan daxilində Azərbaycana məxsus anklavlarla bağlı mövqeyidir. 30 il ərzində Azərbaycan ərazilərini işğal etdiyini etiraf etməyən ermənilər bu dəfə anklavların Azərbaycana məxsus olduğunu inkar etməyə başlayıblar.
Təhlükəsizlik Şurasının katibi anklavların olub-olmadığını araşdırmaq lazım olduğunu bildirib: "Bizim bütün araşdırmalarımız göstərir ki, hüquqi əsasda anklavdan söhbət gedə bilməz, biz bu məsələni araşdırmaqda davam edirik. Ola bilsin ki, vaxtilə icma başçıları hansısa qərar qəbul ediblər, amma bunun hüquqi əsası yoxdur”.
Qriqoryanın bəyanatları ilə bağlı EDNews.net-ə danışan tanınmış politoloq İlqar Vəlizadədə Ermənistan hakimiyyətinin regional kommunikasiyalar ilə mövqeyinin anlaşılmaz olduğunu qeyd edib.
“Dəhliz ilə bağlı Ermənistanın tutduğu mövqe anlaşılan deyil. Tam ziddiyyətli mövqe sərgiləyirlər. Nəinki Azərbaycan, hətta Rusiyanın özü də Ermənistanın mövqeyini başa düşmür. Dəfələrlə qeyd edilib ki, dəhliz coğrafi məkanları birləşdirən və bir neçə nəqliyyat sistemlərindən ibarət olan bir şəbəkədir. Bu məsələ ilə bağlı hər hansı uydurmalar və fərziyyələr yaymaq yersizdir.
Ermənistan hakimiyyəti müxtəlif bəhanələrlə Zəngəzur dəhlizinin açılmasını ləngidir. Onların bu hərəkəti üçtərəfli bəyanatların öhdəliklərinə ziddir. Ermənistan üzərinə götürdüyü öhdəlikləri mütləq yerinə yetirməlidir. Yeri gəlsə, Ermənistan buna məcbur edilməlidir”.
İlqar Vəlizadə Armen Qriqonyanın anklavlar ilə bağlı iddialarını əsassız adlandırıb. O qeyd edib ki, Sovet dövründə hazırlanmış xəritələr anklavların hüquqi cəhətdən Azərbaycan ərazisinə və suverenliyinə aid olduğunu göstərir.
“Qriqonyanın ciddi savad problemləri var. Onun iddiaları bisavadlıqdır. Necə yəni ankılavların olub-olmadığını araşdırmaq lazımdır? Kim araşdıracaq bu anklav məsələsini? Sovet dövründə SSR-yə daxil olan respublikaların inzibati ərazi bölgüsü ilə bağlı xəritələr müəyyən edilib. Bu xəritələr sovet respublikaların konstitusiyalarında əks olunub.
Sovet xəritələri çərçivəsində Ermənistan SSRİ və Azərbaycan SSRİ öz səlahiyyətlərini müəyyənləşdiriblər. Hətta, SSRİ dağılanda yeni müstəqillik əldə etmiş Ermənistan və Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü və suverenliyini bu xəritələr əsasında müəyyən ediblər. Buna görə də Ermənistan daxilində anklavlar Azərbaycana məxsusdur”.
“Qriqonyan bu məsələ ilə bağlı fikir bildirməmişdən qabaq SSRİ Ali Sovetinin müttəfiq respublikalarının ərazi bölgüsünü təsdiq edən qərarlarını oxusun”, - deyə o əlavə edib.
Politoloq, həmçinin SSRİ dövründə inzibati ərazi bölgüsü xəritələrində müəyyən dəyişikliklərin edildiyini də vurğulayıb: “Sovet dövründə Moskva xəritələrdə müəyyən dəyişikliklər də edib. Əlbəttə, bu dəyişikliklər bəzi respublikalar üçün məqbul deyildi, lakin onlar bunu məcbur şəkildə qəbul edirdilər. Düzdür, 15 respublika müstəqilliyə çıxandan sonra və hal-hazırda da öz aralarında sərhəd problemlərini beynəlxalq hüquqa uğun həll etməyə çalışırlar”.
Sonda politoloq Ermənistan və Azərbaycanın sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyasının sovet xəritələri üzərində həll edilməsinin vacibliyini bildirib.
“BMT-nin rəsmi saytında Azərbaycan və Ermənistan sərhədləri hüquqi cəhətdən təsdiq olunur. Hər iki dövlətin sərhədlərinin delimitasiya və demarsiyası beynəlxalq hüququn normaları və prinsiplərinə uyğun nizamlanmalıdır”.
Yunis Abdullayev
