Qərbin yeni oyunu: Kosovo və Çin-Tayvan gərginliyinin hədəfi kimdir?

Analitika 20:09 02.08.2022

Ukrayna-Rusiya müharibəsinin ardınca Çinlə ABŞ arasında gərginlik, habelə Kosovo böhranı yenidən baş qaldırıb. Son zamanlar daha da dərinləşən böhran vəziyyət dünyanın müxtəlif guşələrində yeni ocaqların meydana gəlməsini deməyə əsas verir.

Bəs, bunun səbəbi və səbəbkarı kimlərdir? 

Artıq son aylarda Çinin Tayvana hücüm təhlükəsi və Qərbin Çinlə qarşı-qarşıya gəlməsi gündəmdə əks-səda doğurmaqdadır. Bundan əlavə, Kosovo probleminin yenidən baş qaldırması Balkanlarda dincliyi yenidən aradan qaldırıb. 

Blinkenin belə açıqlama verməsi məhz bu səbəblərdən qaynaqlanır” - Siyasi  ekspert

Beynəlxalq Münasibətlər və Diplomatiya Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri Samir Hümbətov gərginliyin ümumi məğzi barədə Ednews-a danışarkən bildirib ki, Qərbin, xüsusilə ABŞ-ın belə gərginliyi yaratması Çinin potensiyalını zəiflədərək onu özündən asılı vəziyyətə salmaq məqsədi daşıyır.   

“Çinlə ABŞ arasında yaranan gərginlik son illərin ən çox müşahidə edilən hadisələrindəndir. Xüsusilə ABŞ-ın Çini hər tərəfdən mühasirəyə alma siyasəti , Cənubi Çin dəhlizi məsələsi, o cümlədən AUKUS paktının gündəmə gəlməsi, ABŞ- Yaponiya və Cənubi Koreya münasibətlərinin gərginləşməsi bunu deməyə əsas verir. Qeyd etmək istərdim ki, proseslərin gərginləşməsi hələ Donald Trampın prezident olduğu dönəmdən başlayıb. Həmin dövrdə hətta münasibətlər ABŞ-la Çin arasında ticarət müharibəsinə belə gəlib çatıb. Bu səbəbdən də düşünürəm bundan sonra da ABŞ münasibətləri gərgin olaraq saxlamağa çalışacaq. Çünki burada ABŞ-ın başlıca məqsədi Çini çevrələməklə onu özündən asılı vəziyyətə salmaqdır. Tayvan məsələsində Çin artıq böyük bir dilemma ilə üzləşib. Çin nə Tayvana hücum edə bilir, nə də geri addım atmaq fikrindədir. Burada an məsələsi var; əgər ABŞ Tayvana müdaxilə edərək onun müstəqil dövlət elan edilməsinə nail olarsa, bu Çinin məğlubiyyəti sayıla bilər”.

Bundan əlavə, Samir Hümbətov Qərbin yaratdığı gərginlik ocaqlarının məntiqini belə izah edib:

“Dünyanın inkişaf tempi müxtəlifdir. Bilirsiniz ki, pandemiya dövründə ölkə iqtisadiyyatları ağır zərbələr aldı. Son iki il ərzində həmin dövlətlər 17 trilyona qədər vəsait xərcləyib. Bu isə hər dövlətin payına düşən təxminən 85 milyard dollar vəsait deməkdir. İqtisadi gərginlik, kapital itgisi dövlətlər arasında həm də gərginliyin yaranması deməkdir. 

Əlbəttə Qərb ölkələri silah satışından, enerji resurslarından istifadə etməyin yollarını bilirlər. Bunun ən əlverişlisi isə qaynar ocaqların yaradılmasıdır. Bu isə ən çox dini, etnik və siyasi fikir ayrılıqlarının mövcud olduğu bölgələrdə mümkündür. Məsələn elə Çin-Tayvan, Kosovo-Serbiya, Ukrayna-Rusiya və Yaxın Şərq bu ocaqlara bir misaldır. Bundan əlavə həmin ərazilərin uzun müddətdən bəri Qərbin təsiri altında olması onların orada casus şəbəkələrinin yerləşdirilməsinə gətirib çıxarıb. Nəticədə belə məqamlarda Qərb ölkələri bundan istifadə edərək qaynar ocaqları bir daha alovlandırmağa çalışır. Bir sözlə dünyada nə qədər gərginlik varsa bu Qərbin xeyrinədir. Çünki arada silah satışı, yeraltı və yerüstü sərvətlərin daşınmasından gələn gəlirlər Qərbin mənfətini artırır”.  

Politoloqun fikrincə baş verənlər həm də Rusiyanı hədəf alıb. O, qeyd edib ki, həm Çin-Tayvan, həm də Kosovoda yaranan böhran Rusiyanın bilavasitə gücünü zəiflətmək məqsədi daşıyır. 

“Təbii ki, Çin-Tayvan və Kosovo gərginliyi ümumilikdə Rusiyaya təsirsiz ötüşməyəcək. Əksinə bu gərginlik gələcəkdə münaqişənin daha geniş əraziləri əhatə etməsi deməkdir. Bundan əlavə Kosovo məsələsi Rusiyanın bilavasitə Balkanlardakı mövqeyinə ciddi zərbədir. Çinlə Tayvan arasındakı gərginlik isə Çinin sıxışdırılması və iqtisadi cəhətdən ondan asılı olan Rusiyanın son ümidini itirməsi deməkdir. Bu da təxminən 100 milyard dollar həcmində ticarət əlaqələrinin iflasa yuvarlanması deməkdir. Bu arada Yaponiya da artıq hərbiləşdirmə siyasəti xətti üzrə silahlanma və özünü müdafiə üçün dövlət büdcəsindən 100 milyard dollar vəsait ayırıb. Təbii ki, Əgər Çin uzaq şərqdə Qərbin də iştirakı ilə təklənərsə, burada Rusiya da onunla bərabər məğlubiyyətə uğrayacaq”.

Elnur Ənvəroğlu 

Pensiya və müavinət alanlara ŞAD XƏBƏR - VİDEO

Xəbər xətti

Xırdalanda 12 ədəd qumbara tapıldı - VİDEO
09:51 29.03.2024
Azərbaycanda ilk sosial televiziya fəaliyyətə BAŞLAYIR
Azərbaycanda ilk sosial televiziya fəaliyyətə BAŞLAYIR
09:47 29.03.2024
Azərbaycanda professor vəfat etdi
09:36 29.03.2024
Tanınmış jurnalist İdrak Camalbəyli Ukraynada vəfat etdi
Tanınmış jurnalist İdrak Camalbəyli Ukraynada vəfat etdi
09:25 29.03.2024
Azərbaycan nefti BAHALAŞDI
09:21 29.03.2024
Pensiya və müavinət alanlara ŞAD XƏBƏR - VİDEO
09:10 29.03.2024
Daha 35 ailə Füzuliyə yola salındı
09:00 29.03.2024
Dani Alveş ziyafət təşkil etdi
06:40 29.03.2024
Bişkekdə fövqəladə vəziyyət elan edildi
05:30 29.03.2024
İsrail vətəndaşlarına bu ölkələrə səyahət etməmək XƏBƏRDARLIĞI EDİLİB
04:05 29.03.2024
İsrail Livandan uçan naməlum hədəfə qarşı “Patriot”dan istifadə edib
02:03 29.03.2024
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
01:00 29.03.2024
Ukraynalı deputat: Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır
00:05 29.03.2024
Azərbaycan boksçuları Bakıdakı beynəlxalq turnirdə 21 medal qazanıb
23:41 28.03.2024
Yaponiya UNRWA-nın maliyyələşdirilməsini bərpa etməyi nəzərdən keçirəcək
23:13 28.03.2024
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
22:50 28.03.2024
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib
22:26 28.03.2024
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
22:00 28.03.2024
Yevlaxda avtomobil yük maşınına çırpılıb, ölən var
21:45 28.03.2024
DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
21:30 28.03.2024
Sumqayıt Dövlət Universitetinə yeni prorektor təyin olunub
21:24 28.03.2024
BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib
21:11 28.03.2024
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
21:04 28.03.2024
İtaliya komandanlığı ordunun sayını artırmağa ümid edir
20:43 28.03.2024
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
20:30 28.03.2024
Kürdəmirdə 16 yaşlı piyadanı maşın vurub
20:21 28.03.2024
"Müharibə olmasın, bizə ədəbiyyat lazım deyil" - Yazıçılar arasında SORĞU
20:00 28.03.2024
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
19:36 28.03.2024
Aİ Şurasının komitə üzvləri Cənubi Qafqaz regionuna səfər edəcəklər
19:30 28.03.2024
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
19:20 28.03.2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ oldu
19:00 28.03.2024
Türkiyənin Rusiya-Ukrayna arasında strategiyası necə olacaq? – İsmayıl Cingözün RƏYİNDƏ – ÖZƏL
19:00 28.03.2024
Taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq - BU TARİXDƏN
18:20 28.03.2024
AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib
18:08 28.03.2024
İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Hamısı