Rusiyanın qaz hiyləsində qalib kim olacaq Avropanı gözləyən TƏHLÜKƏ

Analitika 17:26 07.09.2022
Ekspertlərin fikrincə bu il Avropanı dəhşətli qaz böhranı gözləyir. Arzuolunmayan bu böhran nəinki Avropanın dövlət rəsmilərini, böyük şirkətləri və sahibkarları, hətta adi vətəndaşların belə qorxulu yuxusuna çevirilib. Almaniyada və Çexiyada keçirilən etiraz aksiyaları və onların Rusiya ilə qaz anlaşmasına yenidən baxılması tələbi avropalıların heç də ağır böhranın nəticələrinə hazır olmadıqlarına işarə edir. 
 
Avropa rəsmilərinin sözlərinə görə, Rusiya rəhbərliyi bilərəkdən onlara qarşı təzyiqləri artırmaq üçün təbii qazı silah kimi istifadə edir. Halbuki, bu iddiaları təkzib edən Rusiya rəsmiləri bəyan edirlər ki, Avropaya doğru gedən magistral boru kəmərlərində baş verən texniki problemlər səbəbindən qazın nəqli dayandırılıb. 
 
Dünyanın nüfuzlu beynəlxalq media agentliyi CNN-də dərc olunan məqalədə qeyd edilir ki, Rusiya təbii qaz ixracını məhdudlaşdırması Avropada enerji böhranını daha da dərinləşdirir, bu da Avropada hökumətləri böyük şirkətləri və xüsusi çəkiyə malik olan biznes sahiblərini iflasdan qorumaq üçün milyardlar xərcləməyə məcbur edir. 
 
Hətta bəzi ölkələr enerji böhranından doğacaq ağır iqtisadi təlatümlərin qarşısının alınması üçün məcburiyyət qarşısında qalaraq əlavə maliyyə vəsaitlərin ayrılmasını planlaşdırırlar.  
 
CNN qeyd edir ki, Almaniaya hökuməti hazırda, yəni inflyasiyasının qalxdığı zaman ev təsərrüfatlarının, mülki obyektlərin və şirkətlərin böhranın ziyanlarından qorunmaqdan ötrü  65 milyad avro (65 milyard dollar)  dəyərində ianə paketi elan edib. Bildiyimiz kimi, Avropanın ən böyük iqtisadiyyatına malik olan Almaniyanın ağır sənaye obyektləri, habelə bir çox istehsal xarakterli təsərrüfatları Rusiya qazından asılıdır.  
 
Eyni zamanda Britaniyanın “Sunday Times” qəzeti də məlumat verir ki,  baş nazirlik funksiyalarını yeni icra edən Liz Trass enerji xərclərinin artdığı vaxtda ev təsərrüfatlarına və biznes obyektlərinə maliyyə yardımı planlaşdırığını bəyan edib. 
 
Avropa ölkələrinin qış aylarında qaz böhranın ağır nəticələrindən yan keçməsi nə dərəcədə ehtimal oluna bilər? 
 
Enerji məsələləri üzrə ekspert Zəfər Vəliyevin fikrincə, Avropa bu çətin mərhələni müəyyən vasitələrlə uğurla keçmək iqtidarındadır. 
 
“Elə bil ciddi böhran baş verə bilməz, çünki hazırda Avropada yeraltı qaz anbarlarında 54 milyard kub metr qaz ehtiyatları var. Bildiyimiz kimi, Avropada 100 - dən artıq yeraltı qaz anbarları var, bu da qaz ehtiyatlarının layihləşdirilməsinin 80-85 % - ni təşkil edir. Eyni zamanda Avropada noyabr ayının 1-nə qədər qaz anbarlarına vurulacaq 18 milyard kub metr aktiv qaz var. Bu da yeraltı qaz anbarlarının aktiv qaz həcmləri 85 % təşkil edəcək. 
Bundan əlavə, cari ilin əvvələrindən Avropada mövcud 27 –dən artıq mayeləşdirilmiş təbii qaz terminallarında gündəlik 10-11 milyard kub metr qaz var. Bu çox yüksək rəqəmdir. Hətta əlavə edim ki, Avropanın qaz terminalları öz layihə güclərinin 75 % civarında fəaliyyət göstərirlər”. 
 
Z.Vəliyev Avropada enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində digər alternativ mənbələrdən də istifadə ediləcəyini bildirib. 
 
“Bunlar, əsasən karbohidrogenlər, dizel yanacağı, mazutdur. Bununla bərabər,  Almaniyada, Polşada və Avropanın digər ölkələrində kömürlə işləyən elektrik stansiyaları öz fəaliyyətini bərpa ediblər”. 
 
Qaz böhranına qarşı ciddi mübarizə aparmaq üçün Avropa hansı tədbirləri görəcək  və bu tədbirlər nə dərəcədə öz səmərəliyini verəcək? 
 
Məsələyə münasibət bildirən Neft Araşdırmaları Mərkəzinin sədri İlham Şaban Ednews-a açıqlamasında qeyd edib ki, Avropada bu istiqamətdə çoxdan zəruri addımlar atılmaqdadır, habelə Rusiyanın enerji daşıyıcılarından asıllığını birdəfəlik azaltmaq üçün ətralı müzakirələr də aparılır. 
 
“Birinci addım, payız-qış mövsumu üçün yeraltı qaz anbarlarını maksimal şəkildə qazla doldurulmasından ibarətdir. May ayında verilən qərara görə, oktyabr ayına qədər qaz anbarlarında minumum 80 % qaz ehtiyatı toplanmalıdır.  Avqustun 30 –da Avropa İttifaqı rəsmiləri bu göstəricinin artıq reallaşdığını bəyan etdilər. Sentyabrın 3-də verilən məlumata gəlincə isə yeraltı qaz anbarlarının tutumu, daha doğrusu, tutum imkanları 82%-ə qədər doldurulub”. 
 
Rusiya qazına alternativ olan ölkələrdən cari ilin əvvəllərində Avropanın qaz idxalını artırdığını deyən İlham Şabanın sözlərinə görə, Şimali Afrika ölkələri – Tunis və Əlcəzair boru kəmərləri vasitəsi ilə xeyli həcmdə Avropa ölkələrinə qaz nəql edib. 
 
“Bu il Əlcəzairdən 5 milyard, gələn il isə 10 milyard kub metr qazın ixrac edilməsi proqnozlaşdırılır. Boru kəmərləri ilə bərabər gəmi tankerləri də  Avropaya maye qaz daşıyır. Bu mayın qazın həcmi də iki dəfə artırılıb. 
 
Bir məqamı da xatırlatmaq istəyirəm ki, bəzi Avropa ölkələrində yeraltı qaz anbarları yoxdur, amma onların dənizə çıxışları var. Həmin ölkələrin sahillərində maye qazı adi qaza çevrilən infrastruktur qurulub. Bu çox təqdirəlayiq addım hesab olunur. Hətta maye qaz daşıyan gəmi tankerləri də həmin ölkənin qaz sisteminə birləşdirilə bilər”. 
 
Bununla yanaşı, Avropanın gündəmində təkcə proqnozlaşdırılan qaz böhranı yox, həmçinin Avropanın bəzi ölkələrində vaxtı ilə Rusiya ilə enerji münasibətlərindən mənfəət əldə edən qaz şirkətlərinin maliyyə cəhətdən çökmə təhlükəsiz ilə üz-üzə qalması da əsas mövzuya çevrilib. 
 
“Bloomberg” –in məlumatına əsasən qeyd olunur ki, Almaniyanın “Uniper” qaz nəhəngi Rusiyanın qaz müharibəsi səbəbindən maliyyə çöküşü ərəfəsindədir. Şirkət yüksək qiymətlərlə qaz almaqdan itkiləri ödəmək üçün daha 7 milyard avro yardıma ehtiyacı olacaq. 
 
Bir çox ekspertlər hesab edirlər ki, nəhəng şirkətlərin iflasa uğraması Avropada geniş miqyasda işsiz ordusu yarada bilər, bu da, əlbəttə, sosial həyat səviyyəsini daha da ağırlaşdıracaq, kütləvi etirazlara səbəb olacaq. 
 
Eyni zamanda Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok da maraqlı açıqlama verib. O , qeyd edib ki, Avropada qaz tədarükünün kəsilməsi səbəbindən Avropa həmrəyliyi üçün risklər yaranıb. Bebor hesab edib ki, əgər Avropa qaz həmrəyliyi dağılmağa məruz qalsa, bu Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin qələbəsi olacaq.
 
Yunis Abdullayev
Ərdoğan Afinada yunanıstanlı həmkarı ilə nəyi müzakirə etdi?

Xəbər xətti

Avropa Şurası Ermənistanla etimad quruculuğu üçün çox yaxşı platformadır - Azərbaycan Prezidenti
13:24 08.12.2023
Beynəlxalq forum iştirakçıları BAMF-ın qonağı olublar - FOTOLAR
13:22 08.12.2023
Gələn il "Şahdəniz" yatağında qaz hasilatı 26 mlrd. kubmetri ötəcək
Gələn il "Şahdəniz" yatağında qaz hasilatı 26 mlrd. kubmetri ötəcək
13:16 08.12.2023
Müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan şəxslərə 50 avtomobil verildi
13:08 08.12.2023
Öd kisəsinin xaric edilməsi icbari tibbi sığorta ilə ödənişsizdir
Öd kisəsinin xaric edilməsi icbari tibbi sığorta ilə ödənişsizdir
12:57 08.12.2023
Qızılcaya yoluxanlar evdə özlərini müalicə etməməlidirlər - TƏBİB
12:50 08.12.2023
Əsirlərin mübadiləsi sərhəddə baş verə bilər - Erməni deputat
12:40 08.12.2023
Bu gün MSK prezident seçkiləri ilə bağlı qərar qəbul edəcək
12:28 08.12.2023
"Zəfər seçkilərinin hansı tarixdə keçirilməsi İlham Əliyevə veriləcək milyonlarla səsi dəyişmir" - Zahid Oruc
"Zəfər seçkilərinin hansı tarixdə keçirilməsi İlham Əliyevə veriləcək milyonlarla səsi dəyişmir" - Zahid Oruc
12:26 08.12.2023
Hüseyn Axundovun anası: “Oğlumu gözləyirəm”
12:19 08.12.2023
Bakının mərkəzində restoranda yanğın olub - YENİLƏNİB
12:18 08.12.2023
Astarada binası qəzalı vəziyyətdə olan olan kənd məktəbi bağlanır
Astarada binası qəzalı vəziyyətdə olan olan kənd məktəbi bağlanır
12:11 08.12.2023
Fazil Mustafa yeni vəzifəyə SEÇİLDİ
12:03 08.12.2023
İnsanı insana həsrət qoyan MÜSAİR DÜNYA – Oğuz Ayvaz yazır...
12:03 08.12.2023
"Azərbaycan xalqı bütün sınaqlardan ölkə rəhbərliyi ətrafında sıx birləşərək çıxıb" - Ceyhun Məmmədov
11:54 08.12.2023
Azərbaycanla Ermənistanın birgə açıqlaması sülhə doğru cəsarətli addımdır - İtaliya səfirliyi
Azərbaycanla Ermənistanın birgə açıqlaması sülhə doğru cəsarətli addımdır - İtaliya səfirliyi
11:50 08.12.2023
İlham Əliyev Avropa Şurasının Baş katibini qəbul edib
11:47 08.12.2023
Paşinyan Tokayevi Ermənistana səfərə dəvət etdi
Paşinyan Tokayevi Ermənistana səfərə dəvət etdi
11:46 08.12.2023
Emosional intellektə sahib olduğunuzu göstərən 8 əlamət
11:45 08.12.2023
Azad olunmuş ərazilərdə qaz təchizatı bərpa edilir
11:44 08.12.2023
“Həm deputatlar, həm də xalqımız İlham Əliyevə səs verəcək” – Siyavuş Novruzov
11:41 08.12.2023
Google yeni süni intellekt modeli “Gemini”-ni təqdim etdi
Google yeni süni intellekt modeli “Gemini”-ni təqdim etdi
11:35 08.12.2023
"Dünən sülh sazişinin bağlanması niyyəti təsdiq edildi" - Sahibə Qafarova
"Dünən sülh sazişinin bağlanması niyyəti təsdiq edildi" - Sahibə Qafarova
11:28 08.12.2023
Türkiyəli deputat BDU-da
11:25 08.12.2023
Gəncə terrorunda valideynlərini itirən gənc ailə HƏYATI QURDU
Gəncə terrorunda valideynlərini itirən gənc ailə HƏYATI QURDU
11:23 08.12.2023
İlk dəfə seçkilər Azərbaycanın bütün ərazilərində keçiriləcək
11:21 08.12.2023
Bu ölkə uğrunda gərgin mübarizə gedir - ANALİTİKA
11:20 08.12.2023
“Britaniyanın bizə 5 trilyon dollar borcu var” - Barbados Baş naziri
“Britaniyanın bizə 5 trilyon dollar borcu var” - Barbados Baş naziri
11:15 08.12.2023
Natali Aleksanyan əsir mübadiləsi HAQDA: "Qoy daşnaklar yaralı heyvan kimi ulasınlar"
Natali Aleksanyan əsir mübadiləsi HAQDA: "Qoy daşnaklar yaralı heyvan kimi ulasınlar"
11:07 08.12.2023
Ukraynada daha bir soydaşımız həlak oldu
11:04 08.12.2023
Kansler Olaf Şolzu-u çətin vəziyyətə salan sorğu
Kansler Olaf Şolzu-u çətin vəziyyətə salan sorğu
11:00 08.12.2023
Paşinyan azad ediləcək əsirlərdən yazdı
10:51 08.12.2023
Bakıda bazarda süd və süd məhsullarının satışı dayandırılıb, rəhbərlik cərimələnib
10:47 08.12.2023
Səməd Vurğunun xatirə axşamı olacaq
Səməd Vurğunun xatirə axşamı olacaq
10:45 08.12.2023
“Sədərək”dəki mağazaların icarədarlarını aldadan şəxslə bağlı QƏRAR VERİLDİ
10:38 08.12.2023
İsrailli baş nazir: "Ben Gvir terrorçudur"
İsrailli baş nazir: "Ben Gvir terrorçudur"
10:35 08.12.2023
Politoloq: "Azərbaycandakı birliyi dağıtmaq istəyirlər"
10:30 08.12.2023
“Naxçıvan Sığorta” şirkəti ləğv edilir
10:22 08.12.2023
Maykl Ceksonun ilk studiya yazısı satışa çıxarılacaq
Maykl Ceksonun ilk studiya yazısı satışa çıxarılacaq
10:20 08.12.2023
Almaniyadan Azərbaycan-Ermənistan normallaşma prosesi ilə bağlı AÇIQLAMA
10:16 08.12.2023
Hamısı