Siyasət meydanında sözün bitdiyi məqamlarda provokasiya, dini radikalizm və buna bənzər çaxnaşmalar ortanı bulandırmağa başlayır. Söhbət Azərbaycanın Britaniyadakı səfirliyini ələ keçirməyə çalışan "The Mahdi Servants Union" (Mehdinin Xidmətçiləri Birliyi) adlı radikal şiə qruplaşmanın üzvlərindən gedir.
Bəs bunlar kimdir?
"The Mahdi Servants Union" Londonda yerləşən və şiə təriqətini təbliğ edən radikal dini təşkilatdır. Adından göründüyü kimi 12-ci imam Mehdi Az-Zamanın şüarı altında təbliğat və propaqandalar aparan bu təşkilat vaxtilə radikal dini baxışları, o cümlədən İslam dünyasının dini dəyərlərini təhqir etdiyinə görə ölkəsi Küveytdən qovulan Yassər Əl-Həbib tərəfindən idarə olunur. Yassər Əl-Həbib vaxtilə Küveytdə qatı-sağçı radikal şiə məzhəbinin təbliğatçısı olub və dəfələrlə peyğəmbər Hz.Məhəmmədin həyat yoldaşı Aişə, xəlifə Əbu Bəkr və Ömərə qarşı təhqiramiz ifadələr işlətməklə müsəlman dünyasının qəzəbini özünə cəlb edib.
Maraqlısı budur ki, ölkəsindən qovulduqdan sonra İrana pənah aparan Yassər Əl-Həbib bir müddət sonra İranın ali dini lideri sayılan Ali Xamenei ilə də ədavət yaşayıb. Öz əqidə yoldaşları ilə də ümumi dil tapa bilməyən radikal təfriqəçi Yassar Əl-Həbib sonradan din və siyasi demokratiyanın beşiyi sayılan Londona köç edir. Müxtəlif mənbələrdən gələn maliyyə dəstəyi sayəsində qısa zamanda dini sekta ətrafını genişləndirməyi bacarır və 2013-cü ildə 1.2 milyon funt sterlinq dəyərində Londonun şimal qərbində Fulmer adlanan ərazidə kilsəni satın alaraq yerinə Al-Muhassin adlanan təşkilatı qurur.
"The Mahdi Servants Union" təşkilatının dəfələrlə Londonda açdığı “xeyriyyə” təşkilatları bağlanılsa da 2014-cü ilədək gizli şəbəklərdən əldə olunan maliyyə resurları sayəsində KMO “Khodam Al Mahdi Organisation” adı altında bir çox qanunsuz fəaliyyətlər göstərib.
Təşkilatın İranla olan bağları – təhlillər
Nəzərə alınsa ki, radikal şiə cərəyanları daha çox İranla əlaqələndirilir, Yassər Əl-Həbibin də İrandan mədət umub amma istədiyini əldə edə bilməməsi heç də şübhə doğurmur. Küveytdən qovulmuş radikal bir sərsəri maddi imkanlarını genişləndirmək üçün yalnız ümid yeri olaraq İranın qapısını döyür. Lakin siyasi buxovlarını gizlətməyə çalışan Xamenei administrasiyası öz eyibini gizlətmək üçün əqidə yoldaşını belə qapısından qovur. Necə deyərlər, uman yerdən küsərlər. Və beləliklə hər iki 12-lik Şiə məzhəbçiləri arasında ixtilaf meydana gəlir. Hətta istədiyini ala bilmədiyi üçün hirsi soyumayan Yassər Əl-Həbibin MSU-təşkilatı 2018-ci ildə İranın Londondakı səfirliyinə hücum edir. Buna baxmayaraq, hər iki səhnə oxşar olsa da bunlar qarışdırılmamalıdır.
İran uzun müddətdir Azərbaycanla bağlı xəyallarını həyata keçirə bilmir. Xüsusilə II Qarabağ müharibəsindən sonra maskası yırtılan və diplomatiya sahəsində nüfuzunu itirən İran Azərbaycanla olan bağlarını qismən də olsa itirib. Daha çox dövlətin daxilində xərçəng kimi yayılmağa çalışan İran propaqandası, həmçinin dolayı yollarla maliyyələşdirdiyi dini sektaların fəaliyyətini gücləndirməyə başlayır. Dünən Londonda Azərbaycanın diplomatik toxunulmazlığına xələl gətirməyə çalışan həmin təşklılatın 4 il əvvəlki oxşar ssenariləri məhz İranla Azərbaycan arasında güzgü effekti yaratdı.
İranın Küveyt və Ərəb ölkələri üzərindəki dini nüfuzu - Ənsar Xat əl-İmam kimdir və niyə onlara Səudiyyə Hizbullahı deyilir?
“Ənsar Xat əl-İmam” ifadəsi ilk olaraq 1979-cu ilin noyabrında Tehrandakı Amerika səfirliyinə hücum edən iranlı tələbələrə aid edilirdi. Bu termin Xomeyninin dərslərini və ideologiyasını mənimsəyən bütün şiə fəallarını əhatə etmək üçün brend adı kimi genişləndirilib.
“Hizbullah” termini əvvəlcə Xomeyni İnqilabı hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra İran elitasının bir fraksiyasına istinad etdi və daha sonra bu termin 1985-ci ildə rəsmi olaraq elan edilən Livan partiyasına şamil edildi.
Səudiyyə Ərəbistanında dini və mədəni səviyyədə Xomeyninin düşüncələrini mənimsədiyi üçün “Ənsar Xətül-İmam” sayılan bir çox qruplar var və bu axın daxilində 1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərin əvvəllərində fəaliyyət göstərən gizli, döyüşkən təşkilat var idi. Və buna "Hizbullah əl-Hicaz" və ya "Səudiyyə Hizbullahı" deyilirdi.
Onların beynəlxalq əlaqələri və şəbəkələri hansılardır?
ABŞ-ın Miçiqan ştatında Grand Valley Dövlət Universitetinin Din Sosiologiyası və Sosioloji Nəzəriyyə üzrə köməkçi professoru, əslən Səudiyyə Ərəbistanının Riyad şəhərindən olan Abdullah Əlrəb bütün şiə radikal dini təşkilatların İranla əlaqələrindən danışıb. O, Hizbullahın adını belə izah edib:
“Hizbullah adına diqqət yetirsək İran və onun Livan Hizbullahı və İraq milisləri (Kətaib Hizbullah adlı) kimi Xomeyninin ideologiyasını mənimsəyən silahlı qruplarla əlaqələrini görmək olar. Təəssüf ki, Səudiyyə Hizbullahının özü, üzvlərinin kim olduğu və gündəlik olaraq hansı qurumlarla işlədikləri ilə bağlı heç bir məlumatı belə yoxdur. Əldə oluna biləcək yeganə fakt təşkilat və İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (SEPAH) arasında bağlılıqlara dair bəzi dəlillərdir. Bu fakt məntiqə uyğundur, çünki SEPAH dünyanın hər yerində İranla əlaqəli bütün xəfiyyələrlə işləyən İran agentliyidir”.
