Azərbaycanla İran arasında davam edən gərginliyin fonunda qonşu ölkədən idxal olunan qida məhsullarına da məhdudiyyət qoyulacağı barədə müzakirələr gedir.
Məlum olduğu kimi, Bakıda, eləcə də ölkənin müxtəlif bölgələrində İran istehsalı qida və ərzaq məhsulları satılan mağazalar var. Bəzi iddialara görə, həmin qidalar sağlamlığımız üçün ciddi təhlükə yaradır. İran tərəfinin bilərəkdən bu qidaların tərkibinə insan orqanizminə zərər verə biləcək maddələr qatdığı iddia edilir.
“İran illər boyu ölkəmizə buraxılma tarixi və yararlılıq müddəti bəlli olmayan, bütünlüklə fars dilində markalaşmış mallar idxal edib”.
Bu sözləri Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov məsələ ilə bağlı Ednews-a verdiyi açıqlamada bildirib. O qeyd edib ki, “İstehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi haqqında” Qanuna, Nazirlər Kabinetinin 94 saylı Qərarı və “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Qanuna görə Azərbaycan əmtəə bazarında olan bütün mallar xarici dillə yanaşı Azərbaycan dilində də markanalanmalıdır.
“Bu məsələdə uzun illər böyük istehlakçı narazılığı ilə qarşılaşmışıq. 2023-cü ilin yanvarından AQTA markalanma işini nəzarətə götürüb. Bildiyim qədərilə müəyyən işlər gedir. Onu da qeyd edim ki, İranda geni modifikasiya olunmuş qidalar istehsal edilir – kartof, bibər və s. Bu barədə biz illər öncə məlumatlı idik. Bunlar ölkəyə hibrid adı ilə gətirilir. AQTA çox təəssüf ki, həmin GMO-ları tədqiq etmir. Düşünürəm ki, İrandan idxal olunan məhsullarda GMO-lar tədqiq olunmalıdır. Digər hibrid və peptisitlərə isə Agentlik nəzarət edir. Dəfələrlə İrandan gələn mallara qadağa qoyulub”.
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə qeyd edib ki, keçən il iki ölkə arasında təqribən 500 milyon dollara yaxın ticarət dövriyyəsi olub.
“Azərbaycan İrana keçən il çox az miqdarda - cəmi 36-38 milyon dollar civarında mal ixrac edib. 450 milyon dollardan yuxarı isə İranın Azərbaycana ixrac etdiyi malların həcmidir. Bu mal və məhsullar içində kənd təsərrüfatı, bəzi ərzaq və məişət kimyası məhsulları daha çox yer alıb”.
.jpg)
N.Cəfərlinin sözlərinə görə, həmin məhsulların Azərbaycana ixracatında axsamalar və ya azalmalar olarsa, bazarda bu məhsulların azalması və ya tamamilə aradan qalxması həmin məhsullarda qiymət artımına səbəb ola bilər.
“Burada qabaqlayıcı tədbirlərə ehtiyac var. Əgər belə bir qərar verilərsə, eyni növ məhsulların başqa ölkələrdən – Pakistandan və s. idxalı ilə bağlı müəyyən razılaşmalar əldə olunmalıdır. Bazardakı boşluq və məhsul çatışmazlığı qiymət artımını sürətləndirən faktora çevrilə bilər”.
Deputat Razi Nurullayevin fikrincə isə, müvafiq qurumlar İran istehsalı qidaların tərkibində vətəndaşlarımızın sağlamlığı üçün zərərli maddələr aşkar edərsə, təbii ki, onların idxalı dayandırılacaq, başqa cür ola bilməz.
“İrandan ölkə ərazisinə idxal olunan qidalara məhdudiyyət qoyulması, tərkibinin yoxlanılması Azərbaycanın aidiyyatı qurumlarının birbaşa vəzifəsidir. Bunu da yerinə yetirirlər. Bu gün Azərbaycanla İran arasında münasibətlər gərgin olaraq qalır. İran hələ də ölkəmizə təzyiqlərini davam etdirir. Azərbaycana qarşı törətdiyi təxribatlarına görə üzr istəmək fikrində də olmadığı görünür”.
.jpg)
İranın iki ölkə arasında münasibətləri gərginləşdirən addımlarını xatırladan deputat əlavə edib ki, belə olan halda iqtisadi əlaqələrin çərçivəsi daralacaq.
“Diplomatik əlaqələrin sabit olmadığı bir vaxtda İrandan ölkəmizə məhsul idxalına da məhdudiyyətlər qoyula bilər. Biz İranla dinc qonşuluq siyasətinin tərəfdarıyıq. Görünür ki, İran Azərbaycanı təhdid altında saxlamaq, Konstitusiya quruluşunu dəyişmək üçün agentura şəbəkəsi yaratmaqla məşğuldur. Qarşılığında dövlətimiz öz suverenliyini, təhlükəsizliyini və vətəndaşların sağlamlığını qorumaq üçün hər zaman olduğu kimi lazımlı addımları atacaq”.
Törə Zeynal
