“Aİ-nin daha çox sanksiyalar tətbiq etməsi oradakı rejim ilə bağlı problemin perspektivli həlli deyil”.
Bu sözləri almaniyalı siyasi analitikMartin Lejeune Ednews-a açıqlaması zamanı qeyd edib.
Daha sonra o bildirib ki, məhdudlaşdırıcı tədbirlər İranın xarici siyasətinə ciddi təsir göstərə bilər:
“Aİ-nin İranda ciddi insan haqları pozuntularına yol verən şəxslərə və təşkilatlara qarşı sanksiyaları 2022-ci ildə başlayıb. Aİ vətəndaşları və şirkətlərinin siyahıdakı şəxslərə və təşkilatlara maliyyə vəsaiti təqdim etməsinə icazə verilmir. Aİ-nin sanksiyaları İranın beynəlxalq maliyyə bazarlarına çıxışını məhdudlaşdıra, ticarət məhdudiyyətləri qoya və onun əsas texnologiya və resurslara çıxışını məhdudlaşdıra bilər. Bu, iqtisadi çətinliklərə gətirib çıxara və İranı xarici siyasətinə yenidən baxmağa vadar edə bilər. Aİ öz üzv dövlətlərini və digər ölkələri oxşar sanksiyalar tətbiq etməyə təşviq edə bilər ki, bu da İranın diplomatik təcridinin artmasına səbəb ola olacaq. Sanksiyalar İranda tərəfdarlarının güclənməsinə səbəb ola bilər. Bu insanlar Aİ və digər beynəlxalq aktorların İrana düşmən münasibət bəslədiyini və İranın bu təhlükəyə daha sərt xarici siyasətlə cavab verməli olduğunu iddia edə bilər”.
Politoloq vurğulayır ki, Aİ-nin sanksiyaları yumşaltması məsələyə çıxış yolu gətirə bilər:
“Aİ sanksiyaları İranı xarici siyasət prioritetlərini yenidən nəzərdən keçirməyə məcbur edir və ola bilsin ki, sanksiyaları yumşaltmaq və ya ləğv etmək üçün güzəştə getsin. İran sanksiyaların təsirini azaltmaq üçün Aİ-dən kənarda alternativ tərəfdaşlar və bazarlar inkişaf etdirir. Bütövlükdə, Aİ sanksiyaları İranın xarici siyasətdə manevr imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdıra və ölkəni öz strategiya və məqsədlərini yenidən qiymətləndirməyə məcbur edəcək. İrana qarşı ilk sanksiyalar 1979-cu ildə ABŞ tərəfindən qoyulub. O vaxtdan bəri getdikcə daha çox Qərb hökumətləri Tehrana qarşı mövqelərini sərtləşdirirlər. Lakin sanksiyalar hələ də nüvə silahı proqramı və uzaq mənzilli raketləri olan rejimə deyil, xalqa zərər verir. Sanksiyalar həm də mülki malların qiymətini artırır, əhalinin alıcılıq qabiliyyətini aşağı salır. Bunun nəticələri inflyasiya və yoxsullaşmadır. Rejim onilliklər ərzində buna qarşı etirazları uğurla dəf edə bilib”.
Xəyal Ramiz
