ABŞ ilə İran arasında davam edən nüvə sazişi üzrə danışıqlar çətin mərhələyə qədəm qoyub. CNN-in diplomatik mənbələrə istinadən verdiyi məlumata görə, danışıqların altıncı raundunun keçirilməsi qeyri-müəyyən olaraq qalır və ümumiyyətlə baş tutmaya da bilər.
Mənbələrin bildirdiyinə görə, Tehran Vaşinqtonun yeni təklifini “uyğunsuz və ayrılmaz, çox qeyri-real və həddindən artıq tələblərlə” dolu hesab edir. İran tərəfi ABŞ-ı əvvəlki mövqelərindən dönməkdə və qeyri-sabit siyasət yürütməkdə ittiham edir.
İranın yüksək səviyyəli rəsmisi bildirib:
“Amerikalıların daim mövqelərini dəyişməsi indiyə qədər danışıqların uğuruna əsas maneə olub və indi işi həmişəkindən daha çətinləşdirir.”
Rəsmi əlavə edib ki, ABŞ-ın son təklifi beşinci raundda əldə edilmiş razılaşmalarla açıq şəkildə ziddiyyət təşkil edir. Axios-un yaydığı məlumata əsasən, ABŞ-ın təqdim etdiyi plan İranın uranın zənginləşdirmə səviyyəsini müvəqqəti olaraq 3%-ə endirməsini nəzərdə tutur.
Bundan başqa, plan İranın yeraltı zənginləşdirmə obyektlərinin fəaliyyətini dondurmaq, yeni sentrifuqaların inkişafını dayandırmaq, yeni nüvə qurğularının tikintisinə qadağa qoymaq və uran emalı üçün mövcud kritik infrastrukturu sökmək kimi şərtləri də əhatə edir.
Təklif həmçinin regionda zənginləşdirmə konsorsiumunun yaradılmasını və gücləndirilmiş monitorinq və yoxlama sisteminin tətbiqini nəzərdə tutur.
İran Xarici İşlər Nazirliyi isə bildirib ki, ölkənin nüvə proqramı tamamilə dinc məqsədlərə yönəlib, şəffaf şəkildə həyata keçirilir və MAQATE ilə imzalanmış Hərtərəfli Təhlükəsizlik Müqaviləsinə uyğundur.
Danışıqların davam edib-etməyəcəyi yaxın günlərdə bəlli olacaq. Gözləntilər isə tərəflərin güzəştə gedib-getməməsinə bağlıdır. ABŞ-İran münasibətləri onsuz da gərgin fon üzərində davam edir və bu mərhələ, regionda sabitliyin gələcəyi baxımından həlledici ola bilər.
Fatimə Şükürova // EDnews