Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi: Min illərdir bəşəriyyətə təsir edir

Sağlamlıq 12:18 30.12.2024

Bəşəriyyət min illərdir bəzi xəstəliklərlə mübarizə aparır. Tarixin izlərini daşıyan bu xəstəliklər keçmişdən bu günə qədər bəşəriyyətə dərindən təsir edib. 

EDnews xarici nəşrlərə istinadən dünyanın ən qədim 6 xəstəliyini təqdim edir... 

Tarix boyu bəşəriyyət müxtəlif xəstəliklərlə mübarizə aparmalı olub. Bəzi xəstəliklər min illər əvvəl yaranıb və bu gün də varlığını davam etdirir. Bu qədim xəstəliklər tibb tarixinə işıq salmaqla yanaşı, həm də insan sağlamlığı üçün təhlükələrin necə inkişaf etdiyini göstərir. Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi və onların tarixi təsirləri... 

Vərəm 

Vərəm bəşər tarixində ən qədim və ölümcül xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 3000-ci ilə aid olduğu təxmin edilən bu xəstəlik, hətta Qədim Misir mumiyalarında da izlərinə rast gəlinən bir xəstəlikdir.


Vərəm adətən ağciyərlərə təsir edən və tənəffüs yolu ilə ötürülən bakterial infeksiyadır. 19-cu əsrdə "ağ ölüm” kimi tanınan vərəm müasir tibbin inkişafı ilə müalicə oluna bilsə də, hələ də bütün dünyada təhlükə yaradır. 


Cüzam 

Cüzam tarixin ən qədim xəstəliklərindən biridir və eramızdan əvvəl 600-cü illərdə Hindistan və Çində ortaya çıxıb. Mikobakteriyaların yaratdığı bu xəstəlik dəridə yaralar, sinirlərin zədələnməsi və deformasiyalara səbəb olur.

Cüzam əsrlər boyu cəmiyyətlərdə ciddi stiqmanın səbəbi olub, cüzamlılar təcrid olunub və xəstəliyin yoluxucu olduğuna inanılıb. Lakin müasir tibbin inkişafı ilə cüzam müalicə oluna bilən bir xəstəliyə çevrilib. 

Malyariya

Malyariya bəşər tarixində ən qədim xəstəliklərdən biri hesab olunur, onun izlərinə hətta eramızdan əvvəl 2700-cü ilə aid Çin yazılarında da rast gəlmək olar.

Malyariya ağcaqanadlar vasitəsilə insanlara keçən parazitar xəstəlikdir və xüsusilə tropik bölgələrdə hələ də ciddi problem olaraq qalır. Tarix boyu milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan, müharibələr, köçlər kimi mühüm ictimai hadisələrə təsir edən bir xəstəlikdir.

Vəba

Vəba ən qədim qeydə alınmış epidemik xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə Hindistan və ətraflarında müşahidə olunduğu bilinən bu xəstəlik çirklənmiş su və qida ilə yoluxur.

Vəba bağırsaqlarda infeksiyaya səbəb olur, ağır ishal və susuzluğa səbəb olur. Xüsusilə 19-cu əsrdə dünyada böyük epidemiyalara və çoxlu ölümlərə səbəb olub. Günümüzdə gigiyenanın inkişafı və suyun təmizliyinə verilən önəm sayəsində nəzarət altına alınıb.

Sifilis

Sifilis cinsi yolla keçən xəstəlikdir və xüsusilə orta əsrlərdən bəri Avropanı əhatə edir. Ancaq bu xəstəliyin mənşəyi çox daha əvvələ gedib çıxa bilər.

Sifilisin ilk böyük epidemiyası 15-ci əsrdə İtaliyada baş verib. Zamanla sifilis Avropanın bir çox bölgələrinə yayılaraq ictimai və siyasi həyata dərin təsirlər yaradıb. 20-ci əsrdə antibiotiklərin kəşfi ilə müalicə oluna bilib.6.

Qrip 

Qrip müasir dünyada ən çox yayılmış xəstəliklərdən biri olsa da, onun mənşəyi min illər əvvələ gedib çıxır. Tarixi qeydlər hətta Qədim Yunanıstanda da insanların qripə bənzər əlamətlər yaşadığını göstərir.

Qrip virusları, xüsusilə 20-ci əsrdə İspan qripi epidemiyası ilə böyük faciələrə və milyonlarla insanın ölümünə səbəb olub. Qrip mutasiyaya uğraya və hər il yenidən ortaya çıxa bilər və effektiv peyvəndlə onu nəzarətdə saxlamaq üçün səylər göstərilir.

Ukrayna PUA-ları  Ryazanı viran qoydu - VİDEO

Xəbər xətti

"Husilər girov saxladıqları BMT əməkdaşlarını dərhal azad etməlidir"
14:32 25.01.2025
“Qurd qapanı bağlanır?” Tramp Qərbi Avropadan nə istəyir?
14:16 25.01.2025
Ərəblər Biləsuvarda nadir quşları ovlayırlar?
13:16 25.01.2025
“Rusiya KİV-ləri təyyarə qəzasının əsas mahiyyətini ört-basdır etməkdən çəkinməlidir”
12:51 25.01.2025
8 yaşlı "bəy"lə 13 yaşlı "gəlin"in toyu Rusiyanı ayağa qaldırdı
12:42 25.01.2025
İsrail daha 200 fələstinli girovu azad edəcək
12:38 25.01.2025
Qutierreş İrakli Kobaxidzeni təbrik etdi
12:18 25.01.2025
Filippin Cənubi Çin dənizindəki tədqiqatlarını dayandırır
12:04 25.01.2025
İranın müvəqqəti işlər vəkili Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb
11:37 25.01.2025
Yeni Kaledoniyada yenidən Azərbaycan bayrağı dalğalanır
11:33 25.01.2025
Kimyaterapiya keçirsinizsə, nardan uzaq durun"
10:43 25.01.2025
Pentaqonun yeni rəhbəri məlum oldu
10:42 25.01.2025
Rusiyalı döyüşçü UFC-dən kənarlaşdırıldı
10:25 25.01.2025
Azərbaycan beynəlxalq turizm sərgisinə qatılacaq
09:49 25.01.2025
Şəmkirdə ölümlə nəticələnən ağır yol qəzası baş verib
09:23 25.01.2025
Cənubi Koreya Prokurorluğu prezidentin həbsinin uzadılmasını təkrar istəyib
09:04 25.01.2025
Meksika ABŞ-dən gələn miqrantları qəbul etməyib
08:21 25.01.2025
Kreml Yaponiyanın Rusiyaya qarşı mövqeyini dost hesab etmir
07:53 25.01.2025
ÜST Qəzza tibb müəssisələrinin enerji təchizatı üçün 70 min litr yanacaq çatdırıb
07:16 25.01.2025
ABŞ-dən Qvatemalaya qanunsuz miqrantların olduğu ilk təyyarələr gəlib
05:34 25.01.2025
"Trampla Danimarkanın baş naziri arasında Qrenlandiya danışıqları alınmayıb"
02:56 25.01.2025
"Azərbaycan ordusu Rus heikoperini vuranda Rəsmi Bakı məsuliyyətdən qaçmamışdı"
01:09 25.01.2025
Britaniya plutonium ehtiyatını basdıracaq
00:53 25.01.2025
Azərbaycanın BMT-dəki nümayəndəsi Nyu-Yorkda regionun investisiya imkanlarından danışıb
00:48 25.01.2025
"ABŞ bütün xarici yardım proqramlarının maliyyələşdirilməsini dayandırıb"
00:04 25.01.2025
İsrail BMT agentliyini Qüdsdən çıxarır
23:45 24.01.2025
"Neftin bir barelinin qiymətini 45 dollara salmaq lazımdır"
23:01 24.01.2025
Tramp Almaniya kanslerini tənqid edib
22:38 24.01.2025
"Eyouin" qasırğası Şotlandiya və Şimal İrlandiyanı viran qoydu
21:37 24.01.2025
Çin XİN başçısı ABŞ Dövlət katibi ilə Tayvanı müzakirə etdi
20:05 24.01.2025
"Ukrayna tərəfdən qadağa olduğu halda danışıqlar barədə nəsə söyləmək çətindir"
19:52 24.01.2025
Karantindən qalan cərimələr niyə silinmir?
19:51 24.01.2025
Aİ-nin Suriyaya qarşı sanksiyaları ləğv etmək üçün şərti var
19:29 24.01.2025
Tramp Kanadanı ABŞ torpaqlarına qatmaqda israrlıdır
18:57 24.01.2025
Aİ Ukrayna üzərindən Rusiya qazının tranzitini müzakirə edə bilər
18:38 24.01.2025
" Rusiya-Ukrayna müharibəsi Rusiya-NATO müharibəsinə çevrilməməldir"
17:38 24.01.2025
AZAL-a məxsus təyyarənin “Pansir S-1” vasitəsilə vurulması təsdiqlənib
17:22 24.01.2025
Azərbaycanın müdafiə sənayesi naziri Pakistan prezidenti ilə görüşüb
16:48 24.01.2025
"Bakı metrosu subsidiyadan təyinat üzrə istifadə etməyib"
16:27 24.01.2025
Husilər BMT əməkdaşlarını girov götürüb
16:05 24.01.2025
Hamısı