Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi: Min illərdir bəşəriyyətə təsir edir

Sağlamlıq 12:18 30.12.2024

Bəşəriyyət min illərdir bəzi xəstəliklərlə mübarizə aparır. Tarixin izlərini daşıyan bu xəstəliklər keçmişdən bu günə qədər bəşəriyyətə dərindən təsir edib. 

EDnews xarici nəşrlərə istinadən dünyanın ən qədim 6 xəstəliyini təqdim edir... 

Tarix boyu bəşəriyyət müxtəlif xəstəliklərlə mübarizə aparmalı olub. Bəzi xəstəliklər min illər əvvəl yaranıb və bu gün də varlığını davam etdirir. Bu qədim xəstəliklər tibb tarixinə işıq salmaqla yanaşı, həm də insan sağlamlığı üçün təhlükələrin necə inkişaf etdiyini göstərir. Dünyanın ən qədim 6 xəstəliyi və onların tarixi təsirləri... 

Vərəm 

Vərəm bəşər tarixində ən qədim və ölümcül xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 3000-ci ilə aid olduğu təxmin edilən bu xəstəlik, hətta Qədim Misir mumiyalarında da izlərinə rast gəlinən bir xəstəlikdir.


Vərəm adətən ağciyərlərə təsir edən və tənəffüs yolu ilə ötürülən bakterial infeksiyadır. 19-cu əsrdə "ağ ölüm” kimi tanınan vərəm müasir tibbin inkişafı ilə müalicə oluna bilsə də, hələ də bütün dünyada təhlükə yaradır. 


Cüzam 

Cüzam tarixin ən qədim xəstəliklərindən biridir və eramızdan əvvəl 600-cü illərdə Hindistan və Çində ortaya çıxıb. Mikobakteriyaların yaratdığı bu xəstəlik dəridə yaralar, sinirlərin zədələnməsi və deformasiyalara səbəb olur.

Cüzam əsrlər boyu cəmiyyətlərdə ciddi stiqmanın səbəbi olub, cüzamlılar təcrid olunub və xəstəliyin yoluxucu olduğuna inanılıb. Lakin müasir tibbin inkişafı ilə cüzam müalicə oluna bilən bir xəstəliyə çevrilib. 

Malyariya

Malyariya bəşər tarixində ən qədim xəstəliklərdən biri hesab olunur, onun izlərinə hətta eramızdan əvvəl 2700-cü ilə aid Çin yazılarında da rast gəlmək olar.

Malyariya ağcaqanadlar vasitəsilə insanlara keçən parazitar xəstəlikdir və xüsusilə tropik bölgələrdə hələ də ciddi problem olaraq qalır. Tarix boyu milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan, müharibələr, köçlər kimi mühüm ictimai hadisələrə təsir edən bir xəstəlikdir.

Vəba

Vəba ən qədim qeydə alınmış epidemik xəstəliklərdən biridir. Eramızdan əvvəl 5-ci əsrdə Hindistan və ətraflarında müşahidə olunduğu bilinən bu xəstəlik çirklənmiş su və qida ilə yoluxur.

Vəba bağırsaqlarda infeksiyaya səbəb olur, ağır ishal və susuzluğa səbəb olur. Xüsusilə 19-cu əsrdə dünyada böyük epidemiyalara və çoxlu ölümlərə səbəb olub. Günümüzdə gigiyenanın inkişafı və suyun təmizliyinə verilən önəm sayəsində nəzarət altına alınıb.

Sifilis

Sifilis cinsi yolla keçən xəstəlikdir və xüsusilə orta əsrlərdən bəri Avropanı əhatə edir. Ancaq bu xəstəliyin mənşəyi çox daha əvvələ gedib çıxa bilər.

Sifilisin ilk böyük epidemiyası 15-ci əsrdə İtaliyada baş verib. Zamanla sifilis Avropanın bir çox bölgələrinə yayılaraq ictimai və siyasi həyata dərin təsirlər yaradıb. 20-ci əsrdə antibiotiklərin kəşfi ilə müalicə oluna bilib.6.

Qrip 

Qrip müasir dünyada ən çox yayılmış xəstəliklərdən biri olsa da, onun mənşəyi min illər əvvələ gedib çıxır. Tarixi qeydlər hətta Qədim Yunanıstanda da insanların qripə bənzər əlamətlər yaşadığını göstərir.

Qrip virusları, xüsusilə 20-ci əsrdə İspan qripi epidemiyası ilə böyük faciələrə və milyonlarla insanın ölümünə səbəb olub. Qrip mutasiyaya uğraya və hər il yenidən ortaya çıxa bilər və effektiv peyvəndlə onu nəzarətdə saxlamaq üçün səylər göstərilir.

“Euronews” telekanalı Azərbaycandakı mina problemindən danışdı

Xəbər xətti

Qlobal Liderlikdən Mühafizəkarlığa: Trampın Xarici Siyasətdə Yeni Dövrü
16:49 16.04.2025
Azərbaycanın Geosiyasi Imperativləri: Regiondakı Strateji Gücün Yeni Tərifi I Hissə: Azərbaycanın Geosiyasi Hədəflərinin Mərkəzi
15:40 16.04.2025
Bir kamera, min nəfəs... Aytac Kərimova yazır...
14:41 16.04.2025
Rubl kəskin BAHALAŞDI
13:09 16.04.2025
Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportu ştat rejimdə fəaliyyətini davam etdirir
13:05 16.04.2025
Baham adaları "SpaceX" raketlərinin ərazisinə enişini qadağan etdi
13:05 16.04.2025
Venesuela səfiri “ASAN xidmət”də olub
12:57 16.04.2025
Paytaxt yollarında zərər görən işiqfor müşahidə kameraları vasitəsilə izlənilir
12:53 16.04.2025
Güclü yağışın fəsadları: 31 nəfər təxliyə olunub
12:47 16.04.2025
ABŞ Yaponiyanın hərbi bazasına bombardmançı təyyarələr göndərib
12:15 16.04.2025
"Peşəkar jurnalistikanın möhkəmləndirilməsi istiqamətində dövlət mühüm səylər göstərir"
11:45 16.04.2025
Yeni sosial media platforması qurulur
11:39 16.04.2025
Taksilərin qiyməti 60 manatadək artdı
11:36 16.04.2025
Əfqanıstanın şimalında güclü zəlzələ baş verib
11:25 16.04.2025
Azərbaycan mobil internetin sürəti üzrə beynəlxalq reytinqdə irəliləyib
11:23 16.04.2025
Azərbaycanda bütün limanlar bağlanıb
11:22 16.04.2025
Güclü külək Bakıda 55 ağacı sındırıb
11:20 16.04.2025
Azərbaycan və Türkiyə: Güclü Müdafiə Əməkdaşlığı Yolu
11:17 16.04.2025
Azərbaycan dili üzrə sertifikasiya imtahanının onlayn platformasının sınaq müddəti aprelin 30-dək aktiv olacaq
11:17 16.04.2025
Türkiyə ticarət nazirinin müavini Ağdam Sənaye Parkında olub
11:15 16.04.2025
Nəqliyyatı İntellektual İdarəetmə Mərkəzi sürücülərə müraciət edib
11:12 16.04.2025
Çinin Azərbaycana Yeni Təyin Olunmuş Səfiri Lu Mey Vəzifəsinin İcrasına Başladı
11:11 16.04.2025
İçərişəhərdə xəttatlıq sənətinə həsr olunmuş sərgi açılıb
11:09 16.04.2025
Kavelaşvili və Əsədov arasında strateji tərəfdaşlıq müzakirəsi baş tutub
11:06 16.04.2025
Mirzoyan və Barro Telefon Danışığı Aparıb
11:02 16.04.2025
Fransa Assimilyasiya Siyasətinə Qarşı Mübarizə Davam Edir: Qvadelupa Səsini Dünyaya Çatdırır
10:57 16.04.2025
BƏƏ ən yaxşı səhiyyə sisteminə malik ilk 20 ölkə sırasına daxil edilib
10:56 16.04.2025
Misirli ekoloqlar turizm bumunun Qırmızı dənizə təhlükə yaratdığını iddia edirlər
10:22 16.04.2025
Gürcüstan Prezidenti Fəxri xiyabanda Ulu Öndər Heydər Əliyevin məzarını ziyarət edib
10:12 16.04.2025
Dünya Nizamı Necə Dəyişir? I Hissə: Dünyanın Dəyişən Üzləri
17:23 15.04.2025
Umud Mirzəyev ADPU-də müəllim-tələbə heyəti ilə görüş keçirib
16:13 15.04.2025
Səhiyyə və tibb elmi sahəsində Azərbaycan Kuba əməkdaşlığı müzakirə olunub
13:14 15.04.2025
" Türk dövlətlərinin gələcəyi üçün güclü hüquqi əməkdaşlıq vacibdir"
13:06 15.04.2025
"Qarabağ zəfəri türk dünyası üçün qürurdur"
13:02 15.04.2025
Rusiyada mədən uçdu: Dağıntılar altında qalanlar var
12:59 15.04.2025
Şimali Kipr nümayəndəsi türk dövlətlərinə müraciət edib
12:55 15.04.2025
Azərbaycan Şahmat Federasiyası rəsmisinin adı ikinci dəfə Ginnesin Rekordlar Kitabına düşə bilər
12:51 15.04.2025
Tələbələrə ŞAD XƏBƏR: Təqaüdlər artacaq
12:47 15.04.2025
Gəncədə güclü yağış fəsadlara səbəb olub
12:44 15.04.2025
TÜRKPA'nın Təhlükəsizlik Sahəsindəki Əməkdaşlığı- Qırğızıstanın BMT Təhlükəsizlik Şurasına Namizədliyi Bizə Nə Deyir?
12:41 15.04.2025
Hamısı