AZAL-ın keçmiş prezidentindən sensasion müsahibə – Təyyarə qəzası ilə bağlı yeni FAKTLAR

Müsahibələr 16:42 27.12.2024

"EDnews" xəbər verir ki, AZAL-ın keçmiş prezidenti, birinci dərəcələ təyyarəçi, texniki elmləri doktoru, iqtisad elmləri doktoru, nəqliyyat doktoru, professor Ədalət Əliyev Globalinfo.az-a müsahibə verib. O, dekabrın 25-də Bakı-Qroznı reysini yerinə yetirən təyyarənin Aktau şəhəri yaxınlığında qəzaya uğraması barədə ətraflı danışıb.

Müsahibəni təqdim edirik:

– Ədalət bəy, pilotumuzun Qroznıdan olan dispetçerlə dialoqu yayılıb. Belə hallarda ekipaj və pilot öz ölkəsinin dispetçeri ilə əlaqə saxlaya bilirmi?

– Xeyr, bu, müəyyən vaxtdan sonra mümkün olmur. Çünki əlaqə yarada bilmək məsafədən asılıdır. Bakı-Qroznı arasında nəzarət zonası var. Burada hər ərazinin öz rabitə imkanları mövcuddur. Onlar o ərazini keçmədən Azərbaycanla əlaqə saxlaya bilərdilər. Görünür ki, radiodalğa tutmadığı üçün elə Çeçenistanla əlaqə saxlayıblar. Hansı zonada uçursansa, oranın da idarəetmə sistemi ilə əlaqə saxlamalı olursan.

– Dispetçerlə olan danışıqları tam şəkildə əldə etmək olurmu?

– Əlbəttə! Dispetçerlə hər bir əlaqə həm yerdə olan maqnitofona, həm də təyyarədə qeydə alınır. Amma belə məsələ də var ki, səs bir saatlıq yazılır, sonra silinir. Lakin “Qara qutu” açıldıqda o səs orada olur.

– Sizcə, niyə Mahaçqaladan Rusiyanın yaxın şəhərlərinə və ya Bakıya deyil, Aktauya uçmalı olublar?

– Çox güman ki, pilotu Aktauya istiqamətləndiriblər. Aktau yaxın olduğu üçün də ora gedib.

– Təyyarənin Rusiya HHM ilə vurulduğu bildirilir. Rusiyaya qayıtsa, təyyarənin vurulması gizlədilə bilərdimi?

– Görüntülərdə qəlpə izlərini göstərən şəxs mənim tələbəm İlham Əmirovdur. O, çox peşəkar adamdır. Ümumiyyətlə, təyyarə qəzalarının araşdırması üçün xüsusi mütəxəssislər cəlb olunur. Sıradan bir adam təyyarə qəzasını araşdıra bilməz və icazə verilmir. Ona görə də bu məsələ işinin peşəkarı olan AZAL-ın baş direktorunun müavini İlham Əmirova tapşırılıb. Təyyarəyə kənar müdaxiləni gizlətmək mümkün olmazdı.

– Təyyarə məhz dəyən qəlpəyə görə eniş edərkən partlayıb?

– Bilirsiniz, zədə nəticəsində hidromexanik idarəetmə sistemi pozulduğu üçün təyyarə pis idarə olunub. Nəticədə də belə alınıb.

– Təyyarə qəlpə zədəsi alması nəticəsində uzun müddət uçuşa davam edə bilərmi?

 – Təyyarə 10 min metr hündürlükdə olan zaman böyük deşik əmələ gəlsə, 9 saniyə ərzində insan həlak olar. Deməli, orada deşiklər xırda olduğu üçün hava gec çıxıb. Təzyiq yavaş-yavaş aşağı düşdükcə isə sərnişinlər artıq özlərini pis hiss ediblər.

– Hidrovlika necə işləyir?

– Hidrovlika sistemi elə şeydir ki, onun da istifadə müddəti var. Məsələn, hansısa əşyanın istifadə müddəti bir saatlıqdırsa, sən onu iki saat işlətdikdə iş qabiliyyəti azalır, keyfiyyəti düşür. Bu sistem də elədir. Zaman keçdikcə qabiliyyətini itirir. Əgər hidrovlik sistemi zədələnibsə, ola bilər içində olan maye də axıb-gedib. Sırf buna görə də idarəetmə sistemi tamamilə pozulub. Sonda da Aktau şəhərində qəza baş verib.

– Ədalət bəy, əgər Aktau və ya yaxın məsafədə olan şəhərlərin hava limanına eniş etməyə icazə verilsə idi, yenə partlayış baş verərdi?

– Bu, uçuş müddətindən asılıdır. Aeroporta tez yetişsə idi, uğurla eniş edə bilərdi. Bizim təyyarəmiz Rusiyanın 5 şəhərinə eniş edə bilərdi. Hətta aeroportlar çox yaxın olub. Sadəcə, Rusiya bilərəkdən öz ölkəsinə eniş etməyə razı olmayıb. Əslində, zamanında şərait yaradıla bilərdi. Biliblər ki, eniş etdikdən sonra təyyarənin ruslar tərəfindən zədələndiyi üzə çıxacaq və bu, yaxşı nəticə verməyəcək. İzi itirmək üçün də Aktauya göndəriblər ki, dənizə düşsün, hadisənin izi-tozu itsin. Sağ qalmaq imkanı olsa da, vaxt olmayıb. Beynəlxalq Mülki Aviasiya təşkilatının qərarı ilə bu, böyük qayda pozuntusudur. Çünki çətin vəziyyətdə olan təyyarəyə hər kəs dəstək olmalıdır. Təəssüf ki, Rusiya ərazisində bizə yardım əli uzadan olmadı.

– Azərbaycan qəza ilə bağlı hansı addımları ata bilər?

– İranda Ukrayna təyyarəsi vurulanda Tehran Kiyevdən üzr istəmiş, yanlışlıqla vurduğunu bildirmişdi. Hətta bütün xərcləri də özü qarşıladı. Amma Rusiya bunu törətsə də, addım atmır. Onlar nəinki Azərbaycanın Prezidentindən, bütün xalqdan üzr istəməli və xərcləri öz üzərlərinə götürməli idilər. Çünki bəzi həlak olanlar tanınmaz haldadır, sənədləri də üzərlərində deyil. Bir adamın kimliyini müəyyən etmək, DNK analizi aparmaq ən azı 120 min dollara başa gəlir. İşin tədqiqat xərci çoxdur.

– Qəzada partlayan təyyarənin qiyməti nə qədərdir?

– Həmin təyyarənin konkret neçəyə alındığını deyə bilmərəm. Amma təxmini qiyməti 35 milyon dollar civarındadır.

Müsahibəni hazırladı: Zaira Akifqızı

“Xatirələr işığında Heydər Əliyev” -in təqdimatı keçirildi

Xəbər xətti

Prezident və birinci xanım faşizm üzərində Qələbə uğrunda mübarizədə həlak olan Azərbaycanlıların xatirəsini ehtiramla anıblar
12:35 09.05.2025
Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyeva Faşizm üzərində Qələbə Günü münasibətilə paylaşım edib
10:03 09.05.2025
Azərbaycan Prezidenti Almaniya Kanslerinə təbrik məktubu göndərib
09:52 09.05.2025
"Bakı ilə dialoqda vasitəçilərə ehtiyac yoxdur"
09:12 09.05.2025
“Sülhün kökləri” Təşkilatı “Sülh Yürüşü” təşkil edəcək
16:31 08.05.2025
ANAMA yanında İctimai Şuranın üzvləri regiona səfər ediblər
16:03 08.05.2025
"1948-ci ildən bəri Şri-Lanka rəhbərləri etnik münaqişəni “ötürmə” vasitəsinə çeviriblər"
15:21 08.05.2025
Laçında “Heydər Əliyev – Müstəqillik, Suverenlik və Şanlı Zəfər” mövzusunda konfrans keçirilib
12:52 08.05.2025
Sabah 30 dərəcə isti olacaq
12:44 08.05.2025
“Turkish Airlines” Pakistana uçuşları ləğv edib
12:41 08.05.2025
Livanda Azərbaycan Evi açılıb
12:32 08.05.2025
Əminə Ərdoğan “Beynəlxalq İslam Sənətləri” sərgisində Azərbaycan stendini ziyarət edib
12:29 08.05.2025
Ukrayna Prezidenti Anım və İkinci Dünya müharibəsində Qələbə Günü münasibətilə xalqa müraciət edib
12:15 08.05.2025
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümü Berlində qeyd edilib
12:08 08.05.2025
Qaxda silah-sursat aşkarlanıb
12:05 08.05.2025
Bu gün Avropa Liqasında finalçılar bəlli olacaq
12:02 08.05.2025
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası "Sən elə bir zirvəsən" adlı tədbir təşkil edib
11:57 08.05.2025
Pakistanın hava limanı yaxınlığında partlayışlar baş verib
11:52 08.05.2025
"Vyetnam Azərbaycan ilə əməkdaşlığı özünün strateji-siyasi xətti hesab edir"
11:47 08.05.2025
CNN: Hindistan və Pakistan arasında son illərin ən böyük hava döyüşü baş verib
11:35 08.05.2025
Azərbaycanın və Vyetnamın dövlət başçıları mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər
11:32 08.05.2025
Putinlə Szinpin arasında görüş başladı
11:28 08.05.2025
Azərbaycan və Almaniya arxeoloqları Ağalıqtəpə yaşayış yerində tədqiqat aparıblar
11:23 08.05.2025
Bakıda “Kənddən Şəhərə” həftəsonu yarmarkası təşkil olunacaq
11:20 08.05.2025
Qubada II Beynəlxalq folklor rəqs və yaradıcılıq festivalından
11:11 08.05.2025
Azərbaycan və Vyetnam arasında Biznes Şura yaradılır
11:06 08.05.2025
Bu gün görkəmli bəstəkar Soltan Hacıbəyovun doğum günüdür
11:02 08.05.2025
Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib
Vyetnam Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Baş katibi Şəhidlər xiyabanını ziyarət edib
11:00 08.05.2025
Vyetnamın KP MK-nın Baş katibinin xanımı İçərişəhərlə tanış olub
10:59 08.05.2025
Alimlər Britaniya sahillərində üzən qədim köpəkbalığı növü kəşf ediblər
10:53 08.05.2025
Azərbaycanın etibarlı tərəfdaş kimi mövqeyi möhkəmlənir
10:30 08.05.2025
Azərbaycan və Vyetnam XİN başçıları strateji tərəfdaşlığın inkişaf perspektivlərini müzakirə ediblər
10:27 08.05.2025
“Aztelekom” bayrağı Heydər Əliyev zirvəsində dalğalanıb
10:22 08.05.2025
Yeni dövrün mübarək, azad Şuşa!
09:40 08.05.2025
Türk Dövlətləri Ali Məhkəmələrinin Konfransının Əsasnaməsi təsdiq edilib
09:23 08.05.2025
Alimlər Günəş sistemində doqquzuncu planetin mümkün namizədini aşkar ediblər
07:56 08.05.2025
KİV: İsrail və Türkiyə Azərbaycanın vasitəçiliyi ilə Bakıda danışıqlar keçirəcək
00:28 08.05.2025
Mayın 8-i Beynəlxalq Talassemiya Günüdür
00:00 08.05.2025
Bakıda "Azərbaycan-Türkiyə nəqliyyat və kommunikasiya əlaqələri haqqında elmi seminar keçirildi
17:50 07.05.2025
Mina sahələrində ümidlərin bərpası - Thembisa Fakude yazır...
14:31 07.05.2025
Hamısı