Ölkəmizdə bir çox sahələrdə idxal məhsulları ixracı üstələyir. Bir sözlə daxili bazara satışa çıxarılan malların böyük əksəriyyəti idxal olunur. İstehsal payı olan malların nisbəti çox aşağıdır. İdxalı ixracla əvəz etmək üçün nə kimi iqtisadi islahatlar aparmalıdır? İdxalın kəskin sürətdə artmasının səbəbi nədir?
Mövzu ilə bağlı iqtisadçı Natiq Cəfərli Ednews-a açıqlaması zamanı bildirib ki, Azərbaycan da yerli istehsalı artırmaq üçün təkcə iqtisadiyyatda dəyişikliklər etmək yetərli deyil:
“Bir çox sahədə yenilik və islahatlara ehtiyyac var. Məsələn yerli və regional idarəetmə ilə bağlı, vergi və gömrük məcəlləsi ilə bağlı kifayət qədər çox sayda dəyişikliklər edilməlidir.
Çünki yerli istehsalın yaradılması və stimullaşması bir çox amillərdən asılıdır. Hətta istehsal bir çox hallarda bank və kredit faizləri ilə də əlaqəlidir. Əgər istehsal sahələri yaratmaq istəyirlərsə, onlar ucuz və uzunmüddətli kreditlər verilməlidir. Bunun üçün zəmin yaradılmalıdır.
Ümumi olaraq vergi gömrük qaydaları isə tamamilə yenidən dizayn olunmalıdır. Yəni o qədər bir-birilə bağlı kompleks tədbirlər görülməlidir ki, yerli istehsalla bağlı irəlləyiş əldə oluna bilsin. Çünki son illər Azərbaycan manatı möhkəm və stabildir. Qonşu ölkələrə nəzər yetirsək, məsələn Türkiyə lirası və Rusiya rublu son müfaviq olaraq 10-15, 3-4 dəfə təxminən dəyərdən düşüb”.
İqtisadçı əlavə olaraq qeyd edir ki, 2015-ci il devalvasiyasından sonra manatın məzənnəsi dəyişmir və bu da öz öhdəliyində prosesə təsir edir:
“Amma iqtisadi nəzəriyyəyə görə, qonşu ölkələrdə məzənnə ucuzlaşırsa ölkəyə idxal stimullaşır. Bunu biz həm lirənin, həm də rublun dəyərdən düşməsi nəticəsində hər iki ölkədən fərqli sektor mallarının ölkəyə idxalında gördük. Təbii olaraq ucuz idxal daha sərfəlidir nəinki yerli istehsalla məşğul olmaq”.
Xəyal Ramiz