Azərbaycanda İslam Bankçılığı yaradılması haqqında təkliflər irəli sürülüb. İslam Bankçılığı Mərkəzi Bank tərəfindən qəbul olunub və bir çox banklarda sınaqdan keçirilməyə hazırdır.
Bəs ölkədə islam şərtləri ilə bankçılıq sistemi yaradıla bilər?
Mövzu ilə bağlı Ednews-a danışan maliyyə eksperti Ruslan Atakşiyev İslam Bankçılıq sisteminin əhali arasında ciddi şəkildə maraq yaratdığını bildirib:
“Qeyd edim ki, 2022-ci ildə İqtisadi Resursların Öyrənilməsi İctimai Birliyi Azərbaycanda İslam Əməkdaşlığının həyata keçirilməsi ilə bağlı tədqiqatlar aparıb və məlum olub ki, əhalinin 26%-i banklar islam şərtləri ilə fəaliyyət göstərmir deyə onlarla işləmirlər. Araşdırmaya görə, əhalinin 82%-i banklarla İslam bankçılığı şəraitində fəaliyyət göstərməyə maraqlıdır.
2024-cü ilin yanvar ayında Mərkəzi Bank tərəfindən Azərbaycanda Maliyyə sektorunun inkişafı üzrə dövlət proqramı qəbul edilib. Bu proqramda qeyd olunur ki, hazırda islam maliyyə alətləri ilə ölkə banklarında xüsusi rejimdə islam şərtləri ilə fəaliyyət mümkündür. Elə yanvar ayında da Mərkəzi Bank tərəfindən bankların xüsusi rejimdə fəaliyyəti haqqında qayda təsdiq edilib. Beləcə, Mərkəzi Bankın dəstəyi ilə banklar bu qaydalardan istifadə edərək işləyə biləcəklər. Məsələ ondan ibarətdir ki, artıq Azərbaycanda bankları islam qaydaları ilə bağlı öz təkliflərini Mərkəzi Banka veriblər.
Mərkəzi Bank bu təklifləri qəbul etdikdən sonra onları sınaqdan keçirəcək”.
Qərb dövlətləri də daxil olmaqla dünyada İslam Bankçılığına münasibət müsbətdir:
“Qeyd edim ki, bu sistem Azərbaycanda sosial-iqtisadi vəziyyətə tamamilə uyğundur. Bu sistem Türkiyə, İndoneziya və Malaziya kimi ölkələrdə istifadə olunur. Bu gün dünyanın 136 ölkəsində bu sistemlə işləyir. Bu sistem ənənəvi bankçılıqla da paralel şəkildə işləyə bilir. Ümumi dünya bankalarının onun 7%-i İslam Bankçılığına aiddir. Misal üçün, Malaziyada maliyyə bazarının 18%-i bu sistemlə idarə olunur. Böyük Britaniyada bu sistemlə fəaliyyət göstərən 10 bank mövcuddur”.
Ekspert qeyd edib ki, İslam Bankçılığı Azərbaycandakı bankların iş prinsipinə zidd deyil:
“Banklar yenə də kreditlərdən və digər maliyyə fəaliyyətlərində qazanc əldə edə biləcəklər. Bu, bankların iş prinsipinə heç də mənfi təsir göstərmir. Faizin olmaması heç də o demək deyil ki, verilən borclar olduğu kimi qaytarılsın. Sadəcə olaraq, banklar bu sistemlə gəlirdən fayda əldə edəcəklər. Banklar müştərilərin mənfəətindən pay alacaqlar. Bunu da qeyd edim ki, İslam Bankçılığının bir çox sayda aləti var ki, bu da insanlara müxtəlif imkanlar yaradır”.
Fərid
